عرصه چنان بر مردم خوزستان تنگ شده که مهاجرت را به ماندن در زادگاه خود ترجیح داده‌اند.

خوزستان یکی از استان‌های کشور است که بیش از هر منطقه دیگر، درگیر ریزگردهاست؛ ریزگردهایی که علاوه‌بر گردوغبار، قطعی آب و برق را نیز درپی داشته است.

مردم ایران در دهه ۸۰ خورشیدی بود که با واژه «ریزگرد» آشنا شدند، اما این ساکنان در جلگه خوزستان بودند که آن را با تمام وجود لمس کردند.

باید توجه داشت که بخشی از این ریزگردها منشأ خارجی و بخش دیگری از آن منشأ داخلی دارند؛ براساس آمار در سال ۶۸ چشمه‌های تولید گردوخاک در منطقه عراق و سوریه ۶ چشمه بوده اما درحال‌حاضر به بیش از ۳۰۰ چشمه افزایش یافته که باعث افزایش گرد و خاک خوزستان در اوایل دهه ۸۰ نیز شد.

اما اتفاقات جدیدی درباره آلودگی‌های ناشی از گردوخاک در خوزستان رخ داده است؛ میزان ذرات کوچکتر از ۲.۵ میکرون در جو، بسیار افزایش یافته و این‌بار آلایندگی ارتباط چندانی با ریزگرد‌ها با منشأ خارجی نداشته وحدود ۹۰ درصد‌ آن منشأ داخلی دارند.

گردوغبار با منشأ داخلی به‌دلیل خشکی تالاب‌ها، خشکسالی، رها شدن اراضی کشاورزی، بارگذاری‌های اشتباه منابع آبی بالادست سد مارون در حوزه آبریز رودخانه زهره، انتقال بخشی از آب سد کوثر برای کشاورزی به استان فارس، شهر نورآباد ممسنی، استان کهگیلویه و بویراحمد و شهر بهبهان، رخ داده است.

تمامی این اقدامات موجب خشکی رودخانه زهره شده است. این خشکی، چشمه‌های تولید گردوخاک را در پایین‌دست رودخانه و دشت سیجان به‌وجود آورده است.

همچنین به‌دلیل فاصله بسیار کم شهرهای اهواز و آبادان با رودخانه زهره در مواقعی که جهت باد از سمت جنوب به شمال است، شاهد پدیده گرد و خاک و بحران در شهرهای اهواز و آبادان هستیم.

طبق گزارش اداره منابع طبیعی استان خوزستان، ۳۵۰ هزار هکتار کانون‌ فرسایش بادی در خوزستان وجود دارد.

اعتبار مهار این کانون‌های فرسایش بادی معادل یک درصد تثبیت آن‌هاست.

با اعتباری که در این سال‌ها برای مقابله با ریزگردها اختصاص داده‌اند، مهار کانون‌های فرسایش بادی، بیش از ۱۰۰سال به‌طول می‌انجامد.

*نجمه جمشیدی- روزنامه‌نگار