خوزستان پیش از هر چیز نیازمند داشتن برنامه توسعه منطبق با پتانسیل‌های جغرافیایی، فرهنگی و اجتماعی خود است. در خوزستان باید به فکر تربیت و رشد انسان‌های توسعه‌یافته و رشد گرا بود.

 دردها و معایب خوزستان زیاد و بی‌شمار است و خواندن مرثیه بر این جسم بی‌جان قطعاً فایده‌ای ندارد. اگر قرار بود با بودجه و صنایع، کشاورزی، صنعت و... مشکل خوزستان حل شود تاکنون باید این استان گلستان می‌شد که نشد!

 خوزستان در بسیاری از صنایع و منابع در کشور جزو اولین‌ها بوده‌ است ولی این اول بودن‌ها سبب نشد که رشد و تعالی همه‌جانبه در استان انجام گیرد؛ زیرا همیشه در کنار توسعه مادی بعد انسانی و اجتماعی و فرهنگی نادیده گرفته‌شده است!

  اکنون اگر قصد و نیت انجام اصلاحات و رشد و توسعه واقعی مدنظر قرار گیرد، انجام آن بسیار سخت است زیرا بسیاری از منابع مانند آب، محیط‌زیست، خاک و... کاهش‌یافته و در مواردی به حد بحرانی رسیده است.

 امروز، امر مهم آموزش حتا در سطوح ابتدایی خود در بسیاری از مناطق استان در وضعیت مطلوبی نیست. در سال‌های متمادی بعضی از باورهای اشتباه مردم این دیار اصلاح‌نشده و موارد مثبت هم تقویت نشده‌اند؛ گویا تاکنون روح توسعه آفرینی مردم بیدار نشده است و صنعتی مانند نفت آن‌ها را وابسته به خود کرده است که فقط و فقط به مدد یاری دولت‌ها حقوق‌بگیرند و در حال رکود زندگی و امور بگذرانند.

 در سال‌های پس از جنگ، وجهه اجتماعی مطلوب خوزستان- که حاکی از برادری و مودت و مهربانی و ایثار بود- در حال تغییر و به‌سوی واگرایی حرکت کرده است. بسیاری از سرمایه‌گذاران خارج از استان تمایل چندانی به سرمایه‌گذاری در امور اقتصادی استان ندارند.

شمار زیادی از ساکنان بومی استان یا مهاجرت کرده‌اند یا آهنگ مهاجرت دارند و در این مهاجرت تنها بحث ریز گرد و آب مطرح نبوده است بلکه باید بی‌تعارف گفت: ضعف و فقر فرهنگی در بسیاری از حوزه‌های علوم اجتماعی و رفتاری عامل و انگیزه این مهاجرت‌هاست!

اگر شاخص‌های توسعه در استان را با دیگر استان‌های کشور مقایسه کنید به‌وضوح مشخص می‌شود که استان از بسیاری از جهات عقب‌افتاده است و جبران این عقب‌ماندگی نیاز به برنامه‌ریزی، تلاش، مجاهدت و سپردن امور به دست افراد کاردان و خبره دارد.

تنها باسیاست بازی و نمایش خدمت نمی‌توان دردهای این استان را درمان کرد. من‌بعد تنها جذب بودجه و اعتبار هم کاری از پیش نخواهد برد؛ چون به‌موازات آن دست‌های فرصت طلب و دست‌انداز هم بیشتر می‌شود و به فکر کسب منافع مادی و ارتقای قدرت خود از این اعتبارات خواهند بود و مانند سنوات گذشته به‌عناوین‌مختلف استان را آماج دست‌اندازی‌ها و منفعت‌طلبی‌های خود قرار خواهند داد. پول و سرمایه این استان را به پایتخت برده و به رفاه و زندگی و معیشت خود می‌پردازند و به ریش مردمان این استان می‌خندند و فقط ژست‌های سیاسی و اجتماعی و دردمندانه به خود می‌گیرند که به فکر منافع این مردم فقیر و ضعیف هستند!

خوزستان باید با روشنگری نخبگان، مردم و ایجاد ضرب‌آهنگ توسعه و همکاری میان مردم و اعتماد و همدلی ساخته شود. اگر این مهم- یعنی تربیت انسان‌های توسعه‌یافته و روشنگر- محقق شد خوزستان روی پیش رفت را خواهد دید در غیر این صورت مانند سنوات گذشته در پی کوچه‌ها سرگردان خواهند ماند.

خوزستان امروز حتا در امور حقیر و پیش‌پاافتاده‌ای مانند فرهنگ جمع‌آوری پسماند در محلات خوب شهر هم مشکل دارد! در اموری مانند نگهداری وسایل حمل‌ونقل عمومی مانند اتوبوس و ایستگاه‌های آن مشکل دارد و به‌ندرت در سطح مرکز استان ایستگاه سالم رؤیت می‌کنید!

 بیان این مثال‌ها به این دلیل است که بدانید هنوز در الفبای توسعه مانده‌ایم.

✍️نوید قائدی/ ۲۹ فروردین ۱۴۰۰