انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۳۵۷ با محوریت نظام جمهوری اسلامی مبتنی بر حضور گسترده و مشارکت همه‌ی توده‌های مردم به رهبری حضرت امام (ره) شکل گرفت و ارکان سیاسی آن متأثر از نگاه نافذ و هوشمندانه آن پیر فرزانه با تکیه بر دو اصل بنیادین «جمهوری» و «اسلامی» تشکیل شد.

همان گونه که می‌دانیم قدرت‌های بزرگ استکباری و استعماری همواره برای دستیابی به منافع  و مطامع خود در بسیاری از کشورهای جهان راهی جز چپاول و غارت ثروت ملت‌ها در سر ندارد و از راه‌های مهم رسیدن به چنین شرایطی، دخالت‌های پیدا و پنهان در ساختار سیاسی حکومت کشورهای هدف و تأثیرگذاری بر روند پیدایش نظام سیاسی آن کشورهاست.

پیروزی انقلاب اسلامی ایران با شعار «نه شرقی، نه غربی، جمهوری اسلامی» نقطه‌ی آغازی بر نفی دخالت‌های این گونه قدرت‌ها در جهان معاصر بود. به همین دلیل می‌بینیم که از همان آغاز، انقلاب دستخوش حوادث و چالش‌های گوناگون می‌شود. از جمله‌ی این چالش‌های بزرگ، طرح‌ریزی و عملیاتی‌کردن جنگ تحمیلی توسط قدرت‌های شرق و غرب و اقمار وابسته مانند برخی کشورهای مرتجع عرب و به سر کردگی صدام است.

با این تصور که نوپا بودن انقلاب و عدم برخورداری از توان تجهیزات نظامی لازم، ساختار تشکیلاتی منسجم و قوی و بسیاری از مسائل دیگر، زمینه‌ی شکست انقلاب را ایجاد خواهند کرد. آنان در محاسبات نه چندان دقیق و حساب‌شده‌ی خود از روحیه‌ی اعتقادی قوی مردم نسبت به انقلاب و خود باوری و اراده‌ی محکم و استوار ملت ایران غافل بودند. به همین دلیل می‌بینیم در مدت هشت سال دفاع مقدس، حافظان حریم عزت و سربلندی، مردان و زنان متعهد، آگاه و غیرتمند با تأسی به ساحت مقدس سالار شهیدان حضرت حسین بن علی(ع) پرچم جهاد و شهادت و ایثار را به عنوان عمیق‌ترین مفاهیم ارزشمند معنوی بر فراز کشور و بر بلندای تاریخ جمهوری اسلامی ایران سرافرازانه برافراشتند و پیروزی را از آن خویش ساختند.

آن چه به باور همه‌ی ما در متن دفاع مقدس رخ داده است، گنجینه ای ارزشمند و پربار فرهنگ از خودگذشتگی، استقامت، شهادت، شجاعت، شهامت، یگانگی و وحدت جامعه‌ی ایرانی است که به صورت صحیفه‌ای ماندگار و پویا، پشتوانه‌ای است که هرآینه چون حبل‌المتینی محکم و استوار در عرصه‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی چون چراغی پر فروغ، راهی روشن را پیش روی ما می‌گشاید.

این پشتوانه‌ی عظیم که به برکت مجاهدت شهدا و ایثارگران به وجود آمده است، در هنگام مواجهه با مشکلات داخلی و خارجی یقینا می‌تواند انقلاب را از گزند نا امنی‌ها بیمه کند.

دفاع مقدس تنها یک رخداد نیست که در قالب زمان بگنجد و زمان آن را در خود مصادره کند، بلکه یک فرهنگ است، یک باور است، باور عزیز بودن و عزت و بزرگی داشتن، عقیده‌ی همه‌ی ملت است که در بند بند اجزا آن افتخار، سربلندی و عزت موج می‌زند. دفاع مقدس یعنی حرکت در امتداد آزادی و استقلال، حرکت در امتداد خط سرخ شهادت. دفاع مقدس عرصه‌ی عشق و پاکبازی در راه وطن و ارزش‌های آن، میدان سربلندی ایران و ایرانی است. دفاع مقدس فرصتی بس بزرگ است که همه‌ی تاریخ ما را می‌سازد و به این تاریخ می‌توان در دنیا افتخار کرد.

وقتی از دفاع مقدس یاد می‌کنیم و سخن می‌گوییم، به ناگاه نام خوزستان، سرزمین روزهای سخت، روزهای آتش و خون، روزهای خاطره و خطر، سرزمین لاله‌های در خون خفته و مشهد شهیدانی گرانقدر  چون دکتر چمران، باقری، باکری، زین‌الدین، همّت و هزاران سردار و دلاور بسیجی، سپاهی و ارتشی و مهد پرورش رادمردان شهیدی مانند جهان‌آرا، علم‌الهدی، بقایی، دقایقی، فرجوانی، هاشمی و... در ذهن‌ها تداعی می‌شود.

خوزستان سرزمین عملیات‌ فتح‌المبین، بیت‌المقدس، طریق‌القدس، ثامن‌الائمه، خیبر، کربلای ۵، والفجرها و بسیاری از عملیات‌های دیگر است. آری خوزستان سرزمینی است که صدای اولین گلوله‌ی ماشین جنگی دشمن در آن شنیده می‌شود. خرمشهر، آبادان، دزفول، هویزه، سوسنگرد، بستان، شوش، دهلاویه، شلمچه، رقابیه، طلاییه، اروند، چذابه، دوکوهه، فکه و هزاران نقطه‌ی بزرگ و کوچک این خاک پاک، صحنه‌ی رزم و میعاد‌گاه هزاران ایثارگر و رزمنده‌ی سرفراز و مشهد هزاران شهید پرافتخار از جای جای ایران اسلامی است.

مگر می‌شود از خوزستان سخن گفت؛ ولی از بزرگ‌ترین قطب علمی منطقه‌ی جنوب غرب کشور و نقش‌آفرینی آن در هشت سال دفاع مقدس سخنی بر زبان نراند. دانشگاه شهید چمران اهواز که خود نام از سردار رشید اسلام شهید دکتر چمران برگرفته است، در آن دوران غالب امکانات مادی و معنوی‌اش در خدمت دفاع از میهن عزیرمان ایران قرار داشت. محل استقرار نمایندگان شورای عالی دفاع و ستاد جنگ‌های نامنظم با حضور رهبر انقلاب و شهید دکتر چمران، محل استقرار لشکر ۸ نجف اشرف، محل استقرار قرارگاه کربلا، لشکر فجر شیراز، جهاد سازندگی فارس، مرکزی برای مداوا و رسیدگی به مجروحان جنگی و پشتیبانی از یگان‌های رزمی دانشگاه بزرگ شهید چمران اهواز بود.

تقریبا تمام امکانات و ساختمان‌های دانشگاه در خدمت دفاع مقدس قرار گرفت. این دانشگاه تا چند سال پس از جنگ نیز میزبان بسیاری از یگان‌ها بود. می‌توان از حضور شمار زیادی از دانشجویان، استادان و کارکنان این مرکز علمی و آموزشی نام برد که ترجیح دادند در سنگر رزم درس عاشقی و شجاعت را مرور کنند و بیش از یک‌‌صد تن از آنان در خیل شهیدان؛ و بسیاری دیگر نیز در زمره‌ی ایثارگران قرار گرفتند.

شهیدان والامقامی چون بقایی، علم‌الهدی، دقایقی، پژوهنده، طاهری، حسن‌زاده، طباطبایی و... و فرماندهان و رزمندگانی چون دریادار شمخانی، دکتر صفایی‌مقدم، دکتر بخشنده، دکتر قمشی و ده‌ها نفر دیگر، همه از این دانشگاه راهی جبهه‌های نبرد با دشمن شدند؛ از این رو، می‌توان گفت دانشگاه شهید چمران اهواز دوشادوش جامعه‌ی دانشگاهی میهن‌مان با وظیفه‌شناسی و مسوولیت‌پذیری در این آزمون بزرگ خوش درخشیدند و برگ زرینی در کارنامه‌ی نظام دانشگاهی کشورمان رقم زدند.

در ایام  بزرگداشت هفته‌ی دفاع مقدس که اکنون در چهلمین سالگرد ان به سر می‌بریم، به روان پاک همه‌ی شهیدان و آزادمردانی که در راه سربلندی ایران از همه هستی خود گذشتند، درود می‌فرستیم و نام و یاد همه‌ی رادمردان راه اعتلا و بزرگی ایران را، به‌ویژه دانشجویان، استادان و کارکنان شهید، ایثاگر و آزاده‌ی دانشگاه شهید چمران اهواز را گرامی می‌داریم.

جاسم خسروی

کارشناس روابط عمومی دانشگاه شهید چمران اهواز