اهواز/ حبیب خبر- زینب جلیلیان:

 آیین نکوداشت "غلامرضا رضایی" داستان نویس نامدار خوزستانی در "کتابخانه مرکزی" اهواز برگزار شد.

 به گزارش خبرنگار حبیب خبر، استاد "غلامرضا رضایی" زاده نخستین روز اردی بهشت ۱۳۴۱ مسجدسلیمان در استان خوزستان است و پدرش از شیفتگان شاهنامه و قصه های عامیانه بود و شغل آزاد داشت.

 "رضایی فوق لیسانس زبان و ادبیات فارسی است و مدت ۲۰ سال است که در دانشگاه‌های آزاد و علمی کاربردی اهواز به دانشجویان آموزش می دهد.

 او مدت شش سال ساکن اصفهان بود. در همان زمان با ارتباط با احمد میرعلایی به هوشنگ گلشیری معرفی شد و خود را از شاگردان او می‌داند.رضایی متاهل و صاحب دو فرزند است.

 رضایی از سال ۱۳۶۷ به داستان‌نویسی روی آورد. مصاحبه‌ها، نقدها و داستان‌هایش در مجلات و روزنامه‌های معتبر، از جمله کارنامه، عصر پنجشنبه، کرگدن، زنده رود، همشهری داستان، کتاب هفته، بهین نامه، آرمان، شرق و اعتماد منتشر شده است.

در آثار "غلامرضا رضایی" آمیختگی عناصر رئال و سورئال به چشم می خورد. او به ادبیات روز داستانی جهان و ایران آشنایی دارد و با فراگیری ادبیات کهن فارسی، دارای نثری سالم و پخته است.

از دیگر ویژگی‌های او توجه به زبان، فرم و شکست زمان است. در نوشته‌هایش بینامتنیتی به آثار کهن، متون مقدس، اساطیر، بوم، فرهنگ فولکلور و عامه وجود دارد و نوشته‌هایش به‌شکلی مدرن ارایه شده اند. درون‌مایه داستان‌هایش، عشق، تنهایی، جنگ، مرگ و دغدغه‌های انسانی است."

یکشنبه چهاردهم بهمن ماه ۱۴۰۳ محفل ادبی "قلم شهرزاد" با ره‌آوردِ"از نیمدری تا پشت برج" میزبان گروهی از شاعران، نویسندگان و مردمان ادب و فرهنگ شد و "فردین کوراوند" گرداننده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی این رویدادِ گرم در پسینگاهی زمستانی بود.

در نشست رونمایی و جشن امضای تازه‌ترین کتاب "غلامرضا رضایی" با نام "پشت برج" "آرش آذرپناه"، "محمد حیاتی"، "خداداد باپیرزاده"، "عطااله بهادری" و "ابراهیم ناصری کریموند" درباره زندگی ادبی و ویژگی‌های سبکی و زبانی آثار "غلامرضا رضایی" سخن گفتند.

گفتنی‌ است استاد "هرمز علی‌پور" شاعر نامدار کشورمان با ارسال فایل صوتی و ابراز خرسندی از برگزاری این نکوداشت از برگزارکنندگان سپاسگزاری کرد.

* وجه معلمی مهم‌تر از نویسندگی

دکتر "آرش آذرپناه" نخستین سخنران بود. او با بیان خاطره آشنایی خود با استاد غلامرضا رضایی و سال ها شاگردی کردن نزد ایشان گفت: «آثار "غلامرضا رضایی" از کاراکتر(نویسه) او جدا نیست یعنی آن جد و جهدی که در زبان و فرم آثارش است در کاراکتر ایشان نیز هست.»

"آذرپناه" در ادامه با اشاره به نقش معلمی آقای رضایی، این وجه را مهم‌تر از نویسندگی او برشمرد و گفت: « یک فرد یک اثر تولید می‌کند و آن اثر ممکن است خیلی تأثیرگذار باشد؛ اما فردِ دیگری افزون بر تولید اثر شماری داستان‌نویس تربیت می‌کند که آن ها آثار بسیار تولید می‌کنند و در واقع تکثیر می‌شود، یعنی من به نوعی کار آقای رضایی را در آن سال هایی که دور ما خالی بود نوعی تکثیر و ترویج دانش و آگاهی می‌دانم.»

این پژوهشگر ادبی افزود: « آقای رضایی نویسنده‌ای بومی‌ نویس به معنای دهه چهل و پنجاه نیست اگر چه می‌بینیم عمده داستان هایش را در فضایی که خود تجربه کرده نوشته است.»

"آرش آذرپناه" به ایجاز در زبان داستانی "غلامرضا رضایی" اشاره کرد و گفت: « به نظرم زبان داستانی آقای رضایی لزومن حاصل مطالعه و دانش‌آموختگی ادبیات آقای رضایی نیست بلکه حاصل یک بینش و جهان‌بینی و نگاهی‌ است که به ساخت زبان دقت و توجه می‌کند.»

* حضور پررنگ اعداد در آثار "غلامرضا رضایی

دومین سخنران این نشست دکتر "محمد حیاتی" بود. او از حضور پررنگ اعداد در آثار "غلامرضا رضایی" سخن گفت و افزود: «سوای روشن فکری و دست به قلم شدن برخی از شخصیت‌ها، نوشتن در آثار رضایی به استعاره‌ای برای پراکندگی و تشویش بدل می‌شود؛ مانند یادداشت‌هایی که در داستان "صخره‌های مرجانی" یا نامه‌ای که در "وقتی فاخته می‌خواند" وجود دارد همین‌طور دست‌نوشته های داستان "عاشقانه‌ی مارها".

نکته دیگری که دکتر حیاتی به آن اشاره کرد، وجود میان متنی در این آثار بود. او در ادامه از تشخص دادن به حیوانات در لایه‌مند کردن داستان گفت و افزود: «نام ناپذیری و بی‌نام بودن شخصیت‌ها یکی دیگر از ویژگی‌های آثار رضایی است. راویان داستان آقای رضایی از سنخ راویان غیر قابل اعتماد یا غیر قابل موثق هستند. یکی از نکات برجسته‌ی دیگرتک‌گویی و سکوت است. سکوت و غیاب شخصیت‌های داستانی از ویژگی‌های بارز آثار او هستند.»

این مترجم خوزستانی در پایان به موشکافی دو روایت موازی در داستان عقرب‌ها چه می‌خورند پرداخت و افزود: «داستان‌های رضایی متن‌های تمام شده و بسته‌ای نیستند و این ویژگی و دیگر ویژگی‌های آثار او که گفتم باعث می‌شود خواننده مشارکت بالفعل داشته باشد.»

* پشت برج؛ روایت فروپاشی و ویرانی زندگی در یک منطقه

در بخش سوم "غلامرضا رضایی" داستان "پشت برج" را برای باشندگان خواند.

سپس استاد "خداداد باپیرزاده" ابتدا پیرامون آشنایی با "غلامرضا رضایی" سخن گفت و در ادامه ابراز کرد: «"پشت برج" مجموعه است از ۹ داستان با موضوع‌ و مضمون‌ گوناگون و شگردهای روایی متفاوت که آقای رضایی بدون هیچ پیچیدگی خاص_ البته در زبان ایشان یک پیچیدگی شاعرانه وجود دارد-به کار گرفته است.» او سپس به کلید واژه‌هایی اشاره کرد و موارد مشابه در داستان صد سال تنهایی را باز گفت.

"باپیر زاده" به بینامتنیت در دومین داستان این مجموعه اشاره کرد و در ادامه از اجرای موفق راوی کودک در داستان "چتر و پوکه" گفت و آن‌را نمود و نمایش معصومیت کودکانه دانست.

 نویسنده کتاب داستان "باج" در ادامه گفت: «داستان چهارم "پشت برج" بود که روایت فروپاشی و ویرانی زندگی در یک منطقه است ولی موردی که آقای رضایی به نظر من به آن نپرداخت شخصیت برج بود که مظهر قدرت است؛ اگرچه پشت برج نقش بسته در ذهن ما مسجد سلیمانی‌ها دارد و با پشت برج داستان فرق دارد.»

"باپیر زاده" یک خطی و سه خطی دیگر داستان ها را موشکافانه بیان کرد و از شگردهای روایی این داستان‌ها هم سخن گفت.

*آشنایی با مردمانی با فرهنگ، هنرمند و ورزشکار

"فردین کوراوند" در ادامه "عطااله بهادری" را برای سخنرانی فراخواند.

این پیشکسوت فوتبال و کنشگر فرهنگی گفت: « افتخار می کنم که کمتر از نیم قرن است با خانواده رضایی آشنایی دارم. همه فرزندان این خانواده مردمان با فرهنگ، هنرمند و ورزشکار هستند. خود آقای رضایی از فوتبالیست های بنام استان هستند و کاپیتان تیم منتخب مسجد سلیمان هم بودند.»

باید به پرورش چنین فرزندانِ بزرگواری چون "غلامرضا رضایی" آفرین گفت. او در ادامه چکامه بختیاری خود را خواند و آن را به روح بلند مادر ایشان تقدیم کرد.

* حامی نویسندگان و شاعران مستقل باشیم

آخرین سخنران فراخوانده شده " ابراهیم ناصری کریموند" بود .

این شاعر به جنبه‌های فکری و فلسفی و جهان داستانی " غلامرضا رضایی" پرداخت و در ادامه دست نوشته‌ خود را با سرنامه" عقرب ها چه می‌خورند" برای باشندگان نشست خواند.

او تاکید کرد: باید پاسدار و حامی نویسندگان و شاعران مستقلی همچون غلامرضا رضایی باشیم که یکی از بزرگ‌ترین نویسندگان زمانه ماست. او که با اشراف خوب خود به ادبیات کهن سرزمینی و تئوری‌ها و مطالعات دقیق امروز جهان، در پاسداری از ویر ادبی فرهنگ ایران کوشش می کند.

گفتنی‌ است: در پایان با حضور آقایان: فردین کوراوند، باپیر زاده"،"ململی"، "سرقلی"، "بهادری"، "پورحسن"، " بهرامی" و خانم "پارسا" و دیگر باشندگان با لوحی از کوشش های "غلامرضا رضایی داستان نویس پیشکسوت خوزستانی سپاسگزاری شد.

نگاره‌ها از: امیر عکاشه

گزارش از: زینب جلیلیان