اهواز- حبیب خبر-زینب جلیلیان:

چهارشنبه پنجم دی ماه ۴۰۳، شهر کتاب اهواز میزبان دکتر "نعمت‌الله فاضلی" بود تا درباره کتاب های خود سخن بگوید.

در این نشست- که به همت کار گروه شب های خوزستان در سه بخش: سخنرانی، شاهنامه‌خوانی نوربخش احمد زاده و پرسش و پاسخ بر پا شد- دکتر "کیوان لطفی" مجری توانمند خوزستانی در سخنانی دکتر فاضلی را یکی از پرکارترین، شریف ترین، صادق ترین و سختکوش ترین سرآمدان بخش علوم انسانی کشور برشمرد...

* زندگی و آدم شدن!

نویسنده کتاب "مساله مدرسه"، در سخنانی گفت: یادگیری، یاری‌ گری و یادآوری از مفاهیم کلیدی این کتاب است. زندگی و آدم شدن است. ولی درباره یاری گری چندان صحبت نشده است‌. ما انسان ها در مدرسه، در دانشگاه یا در هر مکان دیگری برای یاری‌گری یکدیگر زندگی می‌کنیم.

نهاد مدرسه که یادگیری است و نهاد کتاب که یادآوری ا‌ست. در زمان گذشته در سوادآموزی مهم بوده است؛ چون نهاد مدرسه با چالش‌ها و مخالفت مردم مواجه بوده است و جامعه می‌بایست متقاعد می‌شد که سواد مهم است. اکنون نیز با افول سواد همگانی، حتا حادتر از آن روبه‌رو هستیم!

* با شبه سواد مواجهیم!

دکتر "نعمت‌الله فاضلی" ادامه داد: امروزه در فضایی زندگی می‌کنیم که به جای سواد آموزی با شبه سواد مواجهیم‌. دانش‌آموزان به مدرسه می‌روند اما خوانا و نویسا نمی‌شوند. دقت کنید خوانایی و نویسایی شکلی از شدن است و شکلی از داشتن نیست. با نگاهی به جامعه انبوهی از دارندگان مدارک مختلف می‌بینیم که خوانا و نویسا نیستند‌.

*بحران در نهاد مدرسه و آموزش عالی!

او برای نمونه گفت: می‌بینیم که معاون آموزش اداری آموزش و پرورش اعلام کرد:" ۴۰ درصد دانش‌آموزان ابتدایی به رغم تمام کردن مقطع پنج ساله توانایی خواندن و نوشتن ندارند."

من می‌گویم واقعیت حادتر از این است. تنها مهارت خواندن و نوشتن مطرح نیست. خوانایی و نویسایی به وضعیتی می‌گویند که افراد بتوانند کتابی بخوانند و با تمرکز و تعمق در متن‌ها بر ساختار عاطفی و شناختی خود تمرکز کنند.

نهاد مدرسه و آموزش عالی که وظیفه خوانا و نویسا کردن افراد را بر دوش دارند در این زمینه دچار بحران هستند، ولی بحران بزرگ‌تر رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی هستند که قدرت توجه، تمرکز و تعمق را از انسان ها ربوده‌اند و ذهن‌ها را آشفته و آشفته‌تر کرده‌اند.

* فتح ساختار شناختی با خواندن و نوشتن

او ادامه داد: فرد از طریق تصویر و صوت با دانستنی‌ها و اطلاعات کافی و وافی روبه‌رو می‌شود.

قدیم رسانه‌ها نبود و مردم ناگزیر بودند کا خواندن و نوشتن عمیق را بیاموزند. در کتاب "انسان کژگونه" اثر "ژوزف هنریچ" -که در کتاب الفبای زندگی شرح داده‌ام که چگونه آن جنبه‌های سازندگی شکل گیری جامعه مدرن، شکل‌گیری دموکراتیک و سامان سیاسی دموکراتیک حاصل خوانا و نویسا شدن جوامع غربی بوده است- تحولات غرب از ۱۵۰۰ سال پیش تا امروز نشان می‌دهد که خواندن و نوشتن چگونه ساختار شناختی ما را فتح می‌کند و آن را به قابلیت‌هایی تجهیز می‌کند که بتوانیم امور پیچیده را حل کنیم.

* هنگامی که جامعه قدرتمند می شود

نویسنده کتاب "الفبای زندکی" ابراز کرد: "همین کار ساده‌ای که فکر می‌کنیم خواندن یک متن یا نوشتن چند سطر است، همان کاری که مدرسه انجام می‌دهد، به وجود ما دو ساحت جدید به نام ساحت خوانایی و نویسایی اضافه می‌کند.

این دو ساحت وقتی فراگیر باشند، جامعه نیز قدرتمند می‌شود و این جامعه می‌فهمد بحران محیط زیست تا کجای اعماق جامعه را تخریب می‌کند و آن وقت عواطفش را برای مواجه شدن با این بحران بسیج می‌کند. ما به واسطه خوانا و نویسا شدن قابلیت‌هایی پیدا می‌کنیم که می‌توانیم در واقعیت‌های جهان رخنه کنیم."

* پایین‌ترین میزان سواد در افعانستان است

دکتر "نعمت الله فاضلی" در ادامه درباره پایین‌ترین میزان سواد در کشور افعانستان گفت: "توسعه بدون سوادآموزی راستین ناممکن است. شرط سایر سواد آموزی‌ها شکل‌گیری سوادآموزی پایه است و سواد پایه سیستم عامل انسان قرن بیستم است. این به معنای توانایی روخوانی و گرفتن مدرک سوری نیست بلکه به معنای توانایی به کار گیری عملی الگوی ارتباطی در زندگی ا‌ست. خوانایی و نویسایی شکلی از زندگی است و گروه‌هایی بدون این مورد هستند. سیستم عامل آنها کار نمی‌کند و بنابراین در قرن بیست و یکم انسان‌های ناقصی هستند."

* دو شغل اصیل در کشور

نویسنده "الفبای زندگی" از معلمی و پرستاری به عنوان دو شغل اصیل یاد کرد و در پایان سخنان اش کتاب را منفعتِ امور بدون منفعت شمرد و کتاب مقالات شمس را معجزه تاریخ خواند و افزود: "آدمی نیازمند بیشتر از زندگی ا‌ست و کتاب رسانه‌ای بیشتر از زندگی‌ست. البته منظور کتاب‌های چاپی ا‌ست. کتاب رسانه‌ای است که خوانایی و نویسایی را به شیوه اثر بخشی برای تغییر ما و جامعه ممکن می‌سازد.

* رسانه ی رسانه‌ها و همه واژگان

او یادآور شد: کتاب، رسانه‌ای از گنجینه واژه ها است. ذهن ما بدون واژه ها نمی‌تواند بیندیشد و تعامل و ارتباط برقرار کند و تفکر مفهومی و انتزاعی داشته باشد. خوانایی و نویسایی قابلیت تفکر انتزاعی است، یعنی تفکری مبتنی بر مبنای مفهومی کردن تجربه‌ها، واقعیت‌ها و به طور کلی هستی. کتاب رسانه ی رسانه‌ها و همه واژه‌گان است."

 در این نشست -که به همت مرضیه لرکی، مجتبی گهستونی، روح الله مجتهد زاده، محمد لاری، محمد مرعشی اعضای کارگروه شب های خوزستان و با همکاری "احسان جهانشایی" مدیر شهر کتاب مجتمع خلیج فارس در اهواز برگزار شد- دکتر "محسن صنیعی" استاد دانشگاه شهید چمران اهواز، "بهنوش بساک" کنشگر فرهنگی، سرکار خانم "بهبهانی" از کنشگران فرهنگی ورزشی، عاطفه رشنویی رییس پایگاه جهانی چغازنبیل و ابراهیم شیشه بر مطالبه گر اجتماعی در زمینه محیط زیست، پرسش های خود را بیان کردند و استاد "نوربخش احمدزاده" هنرمند خوزستانی به شاهنامه خوانی پرداخت.

همچنین جشن امضای کتاب با اشتیاق نویسندگان و علاقه‌مندان به خریداری کتاب های دکتر فاضلی برگزار شد.

گفتنی است: در این نشست شماری از کارگزاران استان، استادان دانشگاه، نویسندگان و شاعران و علاقه مندان به کتاب حضور داشتند که می توان به دکتر "حسن دادخواه" استاد دانشگاه شهید چمران، دکتر "عبدالله پارسا" استاد دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، استاد "مهدی مرادی" نویسنده و شاعر برجسته کودک و نوجوان، دکتر "مهدی مکارمی" و "هادی خوش سیما" از نخبگان رسانه های همگانی، دکتر "سیروس داودی" نماینده سازمان های مردم نهاد، "محمدحسین ارسطو زاده" مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خوزستان و دیگر بزرگواران که نام شان را به یاد ندارم اشاره کرد.