اهواز / حبیب خبر– دکتر لفته منصوری:

 چند هفته پیش در سفر به شیراز متوجه تبلیغی در سطح نانوایی‌های شیراز برای «نان کامل» شدم. نان کامل در برابر همین نان سفیدی است که می‌خوریم! و البته این نان، ناقص نیست که با توجه به بیماری‌های که ایجاد می‌کند، ناقض! یعنی نقض‌کننده‌ی سلامت انسان است.

 یا تو پنداری که تو نان می‌خوری؟/ زهرمار و کاهِش جان می‌خوری[۱]

مطالعات ‏ملی ‏و‏ ‏ بین‌المللی ‏فراوانی ‏درباره ‏ارتباط ‏میان ‏مصرف ‏نان ‏سفید ‏و ‏افزایش‏ احتمال ‏ابتلا ‏به ‏انواع‏ ‏ بیماری‌های ‏غیر واگیر ‏انجام‌شده ‏است.‏

 نتایج ‏حاکی ‏از ‏آن ‏است‏ که ‏مصرف ‏نان‏ سفید ‏اثر ‏چشمگیری ‏در ‏ابتلا ‏به ‏انواع ‏بیماری‌های مزمن غیر واگیر از قبیل مشكلات قلبی- عروقی، اختلالات متابولیكی، چاقی، کم‌خونی، دیابت نوع دو، سوءهاضمه، کمبود املاح معدنی، مشكلات عصبی و سرطان‌ها دارد.‏ ‏

 درعین‌حال ‏در ‏مطالعات‏ متعددی ‏اثر مصرف غلات کامل در پیشگیری از احتمال ابتلا به بیماری‌های مزمن غیر واگیر نشان داده شده است.‏[۲]

گندم‏ اصلی‌ترین ‏ماده ‏غذایی ‏مورد ‏مصرف‏ در ‏خانوارهاي‏ ایرانی ‏است. ‏مطالعات ‏مربوط ‏به ‏میزان ‏مصرف‏ گندم ‏در ‏میان ‏کشورهاي ‏مختلف‏ جهان ‏نشان‏ ‏ می‌دهد ‏که ‏ایران ‏با ‏سرانه ‏مصرف‏ ۱۹۴ کیلوگرم ‏در ‏سال، ‏در‏ رتبه ‏هفتم ‏قرار ‏دارد ‏و‏ ‏ به‌صورت‏ متوسط ‏میانگین ‏مصرف ‏نان ‏در ‏ایران ‏دو‏ تا ‏سه ‏برابر ‏مصرف ‏متوسط ‏جهانی ‏است. ‏

درواقع ‏۶۳ درصـد از جیـره غـذایی روزانه هر خانواده ایرانی از مصرف نان تأمین می‌شود‏.[۳]

‏بهترین ‏نانی ‏که ‏از ‏آرد‏ گندم ‏می‏توان ‏تهیه ‏کرد، ‏نان‏ کامل ‏است. ‏نان‏ کامل ‏از ‏آردی‏ تهیه‏ ‏ می‌شود ‏که ‏هر ‏سه ‏بخش‏ دانه ‏گندم ‏(سبوس، ‏جنین، ‌‏ آندوسپرم) ‏در ‏آن‏ حفظ‏ می‏شود ‏(شــکل‏ پیوست این گزارش را نگاه کنید)

‏ چنین‏ نانی ‏به‌عنوان ‏قوت‏ غالب ‏جامعه ‏از ‏پروتئین، ‏کلسیم، ‏آهن‏ و‏ ویتامین ‏بالایی ‏برخوردار ‏است‏ و‏ قادر ‏است‏ بخش‏ بسیاری ‏از ‏نیازهای‏ جامعه‏ به‏ مواد‏ مغذی‏ را ‏تأمین ‏کند.‏

همچنین ‏نان‏ کامل ‏از ‏منابع ‏اصلی‏ تأمین ‏فیبر ‏اســت ‏کــه ‏وجود ‏آن‏ در‏ تضمین ‏کارکرد ‏طبیعی ‏دستگاه ‏گوارش‏ انســان ‏ضروری‏ است. ‏

به‌رغم‏ فواید ‏بســیار ‏بالایی ‏که‏ برای‏ نان ‏کامل ‏وجود ‏دارد، ‏اما‏ همچنان درصد بالای سبوس‌گیری و حذف جنین در تولید آرد مورد استفاده در انواع نان‌های سنتی (سنگک، بربری، تافتون و لواش) و بسیاری از نان‌های فانتزی و صنعتی اتفاق می افتد.[۴]

و ما در اهواز به قول مولانا زهرمار می‌خوریم! مشکل کجاست؟ در مردم ما که مطالبه نمی‌کنند؟ یا در دولتمردان ما که اراده‌ای برای اصلاح وضع موجود ندارند یا در کارخانه‌های آرد و نانوایی‌های ما که سود طلب و بی‌مسوولیت‌اند! و من بعد از هر سفری حسرتی و شاید حسادتی به دیگران و رنجی برای خودمان می بینم که چرا این‌طوریم؟!

من به کارگروه ساماندهی گندم و آرد و نان خوزستان به ‏ریاست ‏استاندار و عضویت ‏معاون‏ ‏ برنامه‌ریزی ‏استاندار ‏و‏ رییس‏ سازمان‏ صنعت، ‏معدن ‏و‏ تجارت‏(دبیر)، ‏رییس ‏سازمان ‏جهاد‏ کشاورزی،‏ رییس‏ دانشگاه ‏علوم ‏پزشکی‏ مرکز ‏استان، رییس ‏ســازمان ‏امور ‏اقتصادی ‏و‏ دارایی، ‏مدیرکل‏ تعزیرات ‏حکومتی ‏استان، ‏مدیر ‏شرکت‏ غله ‏و ‏خدمات‏ بازرگانی ‏در ‏استان، ‏رییس‏ اتاق ‏اصناف‏ مرکز ‏استان ‏و ‏رییس‏ هیات‌مدیره ‏اتحادیه ‏نانوایان ‏مرکز ‏استان ‏و‏ سایر ‏دستگاه ‏ها ‏(حسب‏ تشخیص ‏کارگروه)؛ از شیراز و از قول سعدی علیه‌الرحمه بلند می‌گویم:

کرامت، جوانمردی و نان‌دهی است/ مقالات بیهوده طبل تهی است

پنجشنبه ۴ آبان ماه ۱۴۰۲

منابع:

[۱] - مولوی

[۲] - برای نمونه نگاه کنید به: ‏آزادی، ‏صبا؛‏ معینی ‏شبستری، ‏مسعود ‏و‏ شهرام ‏سهیلی (۱۳۹۶) ‏تأثیر ‏کربوهیدرات ‏با ‏نمایه ‏گلیسمی ‏متفاوت ‏بر ‏غلظت‏ گلوکز، ‏لاکتات ‏و‏ عملکرد ‏ورزشي‏ متعاقب ‏یک ‏جلسه ‏فعالیت ‏استقامتی ‏در ‏زنان ‏فعال ‏شهر کرج،‏ فصلنامه ‏علوم‏ ورزش، ۹ (۲۷)؛ و ‏گزارش ‏تحلیلي ‏گندم،‏ آرد ‏و ‏نان ‏در ‏ایران ‏(وضعیت‏ موجود، ‏مشکلات‏ و‏ موانع، ‏راهکارها، ‏انتظارات‏ از‏ ذینفعان).‏(۱۳۹۷)؛ ‏کمیته‏ فني ‏بهبود ‏کیفیت‏ و‏ سلامت‏ نان، ‏کارگروه ‏امنیت ‏غذا ‏و ‏تغذیه، ‏دبیرخانه ‏شوراي ‏عالی ‏سلامت‏ و‏ امنیت‏ غذایی؛ و حقیقت دوست، ‏فهیمه؛ ‏زریباف، ‏فاطمه؛ ‏اسماعیل‌زاده، ‏احمد ‏و ‏لیلا ‏آزاد بخت‏(۱۳۸۹) ‏بررسی ‏ارتباط‏ مصرف‏ غلات‏ کامل‏ و‏ ‏ بیماری‌های ‏مزمن،‏ دیابت‏ و ‏لیپید‏ ایران،‏