از توسعه یافته ترین شهر کشورهای دنیا می توان به سنگاپور اشاره کرد؛ شهری با معماری و سیستم های پیشرفته خدماتی مبتنی بر فن آوری که سبب شده مدیران و شهروندان شهر از بقیه نقاط شهرهای دنیا متمایز باشند. مسیر توسعه این شهر در واقع نقطه عطف و پیشرو مدیریت شهری و شهروندی در جهان است.

نیازهای شهر در مراکز علمی ویژه و بر اساس پژوهش های دقیق تعیین و ترسیم می شوند. مدیران اجرایی و مدیران سامانه ها صرفا دنبال کننده برنامه های توسعه ای هستند که این مراکز تدوین و ترسیم می کنند. تمامی سخت افزار ها و فن آوری هایی که تولید، به کارگیری و عملیاتی می شوند، در برنامه های مشخص به شهروندان آموزش داده می شوند. شهروندان سنگاپور در قیاس با شهروندان کشور های کمتر توسعه یافته از سطح اطلاعات و آگاهی بیشتری برخوردارند.

شاید باور نکنید در بخش هایی از مدیریت این شهر از بالاترین سطح فن آوری ها استفاده می شود که در تمام دنیا نظیر ندارند. در چنین شرایطی شهروندان باید تحت آموزش های مداوم باشند تا بتوانند همگام با توسعه شهر اقدام متناسب را انجام دهند.

به طور مثال: فاضلاب شهر در مبدا با بالاترین فن آوری تفکیک می شود؛ به گونه ای که آب خروجی برای استفاده در چرخه های دیگر وارد و فضولات در تولید کود گیاهی، سوخت نیروگاه های تولید برق شهر و حتی تولید سوخت بیودیزل مصرف می شوند. در چنین شرایطی شهروندان برای استفاده و نگهداری از این سیستم که با چرخه دفع پسمان منازل هموپوشانی دارد، باید آگاهی و آمادگی کامل داشته باشند.

بیشتر خدمات اداری و بانکی و ... به صورت مجازی انجام می شوند که استفاده از آن ها آموزش های ویژه خود را می طلبد. همچنین برای حفظ محیط زیست برنامه ها و طراحی های ویژه و منحصر به فردی انجام شده است که شهروندان برای استفاده از آن ها اموزش دیده اند.

بررسی دقیق وضعیت شهر و شهروندان این شهر مقوله زیبایی است که می تواند برای تمام رشته های علمی جذاب و الگو بخش باشد؛ اما هدف این نوشتار لزوم توجه و آگاهی نسبت به استفاده از فن اوری های پیشرفته در توسعه نوین و پایدار شهر است که قطعا متناسب با چنین الگوهایی باید شهروندانی هوشمند و فهیم تربیت شوند.

در ایران برای آموزش چنین شهروندانی که به طور قطع باید به آن سمت حرکت کنیم، چاره ای نیست جز این که نوع مدیدیت و دیدگاه ما متحول شود.

ایجاد پژوهشگاه های تخصصی مرتبط با توسعه پایدار شهری نخستین قدم است. تربیت نیروهای زبده و همپوشانی علوم و فنون برای یافتن روش هایی نوین برای توسعه شهر دومین قدم است. تغییر دیدگاه برنامه ریزان و قانون گذران و مجریان کلان کشور و مدیران استان ها و تغییر قوانین مرتبط با مدیریت شهری از پیش نیازهای اصلاحی رویه های غلط گذشته  و حال در مدیریت های شهری ایران است.

نوید قائدی

۲۸ دی ۹۹