به گزارش حبیب خبر به نقل از اداره‌کل میراث فرهنگی خوزستان، سجاد پاک‌گهر خاطرنشان کرد: شهرستان‌های آبادان و خرمشهر دارای بناهای تاریخی و یادمان‌های ثبت ملی بی‌شماری هستند که حفاظت از این مواریث فرهنگی و مرمت آن‌ها نیازمند دست یاری سازمان منطقه آزاد اروند و تدوین برنامه مشخص از سوی این سازمان است.

او اظهار کرد: یکی از ظرفیت‌های ویژه گردشگری در محدوده منطقه آزاد اروند وجود ۱۰۲ اثر ثبت ملی حد فاصل دوره قاجار تا دوره پهلوی دوم است که در این میان ۹۸ اثر در شهرستان آبادان و شش اثر در شهرستان خرمشهر قرار دارند.

وی درباره پیشینه کاربری این بناها گفت: با محدوده جغرافیایی منحصر به فردی مواجه‌ایم. از این حیث که در دسته‌بندی کاربری اولیه این بناها، کاربری‌های مذهبی، فرهنگی، آموزشی، تجاری، صنعتی، مسکونی، اداری، نظامی، گردشگری، تأسیسات و تجهیزات شهری، راه‌های ارتباطی و ورزشی را می‌توان مشاهده کرد.

پاک‌گهر یادآوری کرد: پس از پایان جنگ تحمیلی با شناسایی آثار شاخص باقی‌مانده از آن دوران ۹ یادمان و هفت بنای شاخص باقی‌مانده از جنگ نیز در فهرست آثار ملی دفاع مقدس وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به ثبت ملی رسیدند که از این میان سه بنا در سال ۱۳۹۹ از شهرستان خرمشهر به ثبت رسید.

رییس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خرمشهر افزود: تعداد آثار ثبت ملی در محدوده منطقه آزاد اروند آمار بسیار خوبی دارد که در صورت نگاه ویژه و تدوین محورهای مختلف گردشگری بازدید از این بناها شامل محور تاریخی، دفاع مقدس، مذهبی، صنعتی و... ممکن است به عنوان ظرفیت ویژه جذب گردشگر داخلی و خارجی و نیز توسعه اشتغال و شکوفایی منطقه مد نظر قرار گیرند.

پاک‌گهر بیان کرد: برای مثال یکی از بناهای ارزشمند و تاریخی موجود در محدوده منطقه آزاد اروند بنای قاجاری هلال احمر خرمشهر واقع در خیابان فردوسی با شماره ثبت ۲۸۴۵ است که در سال ۱۳۷۹ ثبت ملی شد. با توجه به این ‌که این بنا در حال حاضر به عنوان قدیمی‌ترین ساختمان باقی‌مانده در این شهرستان، شناخته شده است تهیه طرح مرمت و احیای آن در سال ۱۳۹۵ در دستور کار اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان خرمشهر قرار گرفت که پس از بررسی‌ها و امکان‌سنجی‌های فراوان برای این ساختمان طرح موزه صنایع دستی و مردم‌شناسی ارایه شد.

 وی معتقد است: اجرای این طرح ممکن است در کنار دیگر موزه‌های موجود در منطقه از جمله موزه جنگ خرمشهر، موزه آثار تاریخی، موزه بنزین‌خانه، موزه کارآموزان صنعت ‌نفت و موزه تاکسیدرمی آبادان و نیز دیگر طرح‌های این اداره برای احداث موزه دریا در ساختمان قدیم بندر خرمشهر و موزه کشتی‌های غرق‌ شده در اثر جنگ کنار رود کارون خرمشهر در ایجاد جذابیت برای گردشگران به خصوص گردشگران خارجی منطقه آزاد اروند مؤثر باشد.

رییس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خرمشهر اظهار داشت: از همان ابتدای تهیه طرح موزه صنایع دستی، پیگیری و مکاتبات مربوط با سازمان منطقه آزاد اروند برای انجام اقدامات مورد نظر انجام گرفت و از سال ۱۳۹۵ تاکنون ده‌ها مکاتبه به منظور مرمت و احیای این بنای ارزشمند صورت گرفته است که متأسفانه با وجود این ‌که سازمان موصوف در سال‌های گذشته هزینه‌های بسیاری در بخش‌های مختلف انجام داده اما برنامه‌ مشخصی برای حفاظت و احیای این بنای تاریخی و دیگر بناهای ارزشمند منطقه که بخشی از هویت و تاریخ شهر هستند نداشته است.

او تصریح کرد: به طور کلی می‌توان گفت اهم کارنامه دو دهه حفاظت از بناهای ثبت ملی این سازمان در محدوده منطقه آزاد اروند، مرمت کامل بنای ارزشمند کلیسای ارامنه، مرمت نیمه‌کاره قبرستان ارامنه و مرمت جزئی موزه آبادان است. از این‌رو، همان‌طورکه گفته شد به نظر می‌رسد سازمان موصوف با وجود ظرفیت‌ها و اعتبارات ویژه و نیز درآمدهای فراوان ارزی و ریالی متأسفانه عزمی در حوزه حفاظت و مرمت از بناهای تاریخی نداشته است و چنانچه ظرفیت این سازمان در حفاظت، مرمت و احیای بناهای تاریخی و به طور کلی هویت تاریخی این منطقه که بخشی از تاریخ کشور عزیزمان است به کار گمارده نشود، متأسفانه باید شاهد فرسایش و تخریب بسیاری از بناها و آثار ارزشمند موجود در موزه‌های منطقه باشیم.

پاک‌گهر خاطرنشان کرد: بنا بر آن‌ چه گفته شد تدوین استراتژی و برنامه مشخص توسط آن سازمان در حفاظت از بناهای ثبت ملی، به کارگیری متخصصان حوزه حفاظت و مرمت بناهای تاریخی و نیز اختصاص ردیف اعتباری مشخص سالانه توسط آن سازمان برای حفاظت و مرمت آثار ثبت ملی (همانند ردیف‌های اعتباری حوزه‌های مختلف آن سازمان) موضوعی لازم و ضروری در زمینه حفظ بناهای تاریخی، یادمان‌ها و بناهای ارزشمند باقی‌مانده از دوران دفاع مقدس موجود در این منطقه است.

رییس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خرمشهر گفت: در ذکر اهمیت حفاظت از آثار تاریخی می‌توان سخنان گهربار فراوانی را از مقام معظم رهبری مشاهده کرد و بر اساس آنها دغدغه ایشان را در این خصوص فصل‌الخطاب کلیه امور حوزه میراث فرهنگی قرار داد که چنانچه این سخنان گردآوری شوند این امکان وجود دارد که در قالب یک کتاب تحت عنوان دغدغه‌های رهبری نسبت به حفاظت آثار تاریخی و مواریث فرهنگی، منتشر شوند اما از میان گفته‌های ارزشمند و فراوان آن بزرگوار به یک سخن در دیدار مردم زنجان به تاریخ ۲۱ مهر ۱۳۸۲ بسنده می‌کنیم و براساس آن پیگیری موضوع حفاظت و مرمت بناهای تاریخی را وظیفه خود می‌دانیم: «آثار تاریخی و باستانی نشان‌دهنده اوج هنر معماری در میان این مردم در طول تاریخ گذشته است. اینها چیزهایی است که گذشته تاریخی یک ملت را رنگ و رونق می‌بخشد و مردم می‌توانند گذشته، تاریخ و ریشه‌های خود را پیدا کنند.»