اهواز/ حبیب خبر- هوشنگ نوبخت:

 بی شک بستر فضای مجازی به دلایل مختلف، آسان ترین، گسترده ترین، بهترین و البته خطرناک ترین رسانه در دنیاست.

 شما به عنوان شهروند برای ورود به هر شغل یا فعالیتی ناچار هستید ابتدا الفبای آن حرفه را بیاموزید تا بتوانید به مرور و بر اساس تجربه و سواد بیشتر در آن موفق شوید.

 شوربختانه در کشور ما بدون کار فرهنگی و زیرساختی و بی هیچ زمینه و ایجاد بستری مناسب، تمام کشور از بزرگ و کوچک به یک باره وارد اقیانوسی جذاب به نام فضای مجازی و نرم افزارهای متعددش شدند بی آن که به غرق شدن یا آسیب های موجود در آن آشنا باشند و نتیجه اش این شد که امروزه پس از سال ها فعالیت در این رسانه، هنوز در مرحله آزمون و خطا هستیم و دچار آسیب هایی که بنیان خانواده ها را هم سست کرده است.

 موارد زیر تنها جزیی از آداب لازم و الفبای سواد رسانه ای هستند که باید از آن بهره ببریم تا کمتر به خودمان و دیگران آسیب برسانیم. 

 ۱ -توجه كنيم كه امروزه يكی از راه های شناخت شخصيت ما همين شبكه های اجتماعی هستند پس مواظب شخصیت خودمان باشیم که آن را بد معرفی نکنیم و به دیگران نشان ندهیم.

 ‌‌۲ - هر مطلب، عکس و فیلمی را از هر جایی کپی و بدون تحلیل آن را منتشر نکنیم.

 ۳ - از شدت آزادی بیانی که در گروه‌های مجازی وجود دارد، ذوق‌زده نشویم! شاید مسیر را گم کنیم و به بیراهه برویم.  خودمان را در پیشگاه خداوند بدهکار نکنیم، آزادی ، ولنگاری نیست.

۴ - اهداف گروه‌ هایی که می سازیم یا عضو می شویم را بشناسیم.

۵ - کسی را بدون شناخت و معرفی قبلی از یک فرد مطلع،  به هیچ گروهی اضافه نکنیم تا ادمین ها واعضای گروه دچار درد سر نشوند .

۶ - خبرهایی را که به اشتراک می‌گذاریم آگاهانه و با وسواس کنترل کنیم!

۷ -  بهتر است پیام های تبریک و تسلیت مربوط به یک شخص را به جای ارسال در یک گروه که شاید اصلا آن شخص عضو آن هم نباشد  به شماره شخص مورد نظر ارسال کنیم.

۸ - گاهی بهتر است در فضایی فقط تماشاگر باشیم و واکنش سریع نشان ندهیم.

۹ - همیشه حواس‌مان باشد که چه مطلب ، خبر ، عکس یا فیلمی را پست می‌کنیم.

۱۰ - مطالب متناسب با مخاطب و عنوان گروه را منتشر کنیم. چه نیازی دارد در یک گروه تخصصی فوتبالی از مشکلات بانک ها یا مدارس، مطلب گذاشت؟

۱۱ - ادبیات نوشتاری ما در فضای مجازی، معرف شخصیت و سواد ماست. در نگارش مطالب عجله نکنیم.

۱۲- در اشتراک گذاری پیام ها هوشيارانه عمل كنيم چون شاید در آينده، از اثرات منفی این پيام ها، در شرایطی عليه خودمان  استفاده شود!

۱۳- آبروی دیگران، بازیچه ما و ابزاری برای سرگرمی دوستان مان نیست پس با دقت و با تمام وجود مواظب حرمت دیگران باشیم!

۱۴ - در اشتراک گذاشتن مطالب، دوراندیش باشیم!  گاهی ارسال یک مطلب یا پیام، می تواند عواقب ناخوشایندی برای دیگران داشته باشد.

۱۵- در هر شرایطی که قرارداریم، سعی کنیم ترویج دهنده افکاری سازنده و سالم باشیم.

۱۶- اگر ما را در گروهی عضو كردند و ما هيچ كس را نمی شناسيم يا از هدف گروه بی اطلاع هستیم، مدتی نظاره گر باشیم و درصورت عدم همسویی با اهداف گروه از آن خارج شويم.

۱۷ - پيامی كه قبول نداریم را به هیچ وجه به ديگران ارسال نكنيم!

۱۸ - مواظب باشیم در پیام ها از اسم و عنوان کلی اقوام، طوایف و اصناف نام نبریم.

 ۱۹ - در انتقاد از دیگران حتما انصاف را رعایت کنیم و هرگز به کسی حتی اگر او به ما توهین کرده باشد، در گروه توهین نکنیم.

۲۰ - در مقابله با نظرها و عملکرد دیگران از مسیر انصاف خارج نشویم.

۲۱ - همیشه وجدان خودمان و نگاه خداوند را حاضر و ناظر بر اعمال خود در این فضا که دارد از مجازی به واقعی تبدیل می شود،  بدانیم.

۲۲ - از دین و مذهب و عقاید مخاطبین استفاده ابزاری نکنیم و به آن ها تحت هیچ شرایطی توهین نکنیم.

۲۳ - خرافه پرستی را با ارسال مطالب بی اصل و اساس ترویج ندهیم.

۲۴- اطلاعات تخصصی خود را با ذکر نام و نشان درگروه ها به اشتراک بگذاریم تا دیگران هم استفاده کنند!

۲۵- ترجیحا از نام واقعی خودمان در پروفایل استفاده کنیم.

۲۶- از اشتراک و انتشار عکس های شخصی، خانوادگی یا مدارک اشخاص دیگر به شدت پرهیز کنیم.

۲۷- پشت سر هم پست نذاریم و به دیگران هم فرصت دهیم که در مباحث شرکت کنند.

۲۸ - بدون دلیل به PV افراد خصوصی وارد نشویم و باید متوجه باشیم که وظیفه داریم به حریم خصوصی دیگران احترام بگذاریم.

۲۹ – پرسش ها و پاسخ ها را جمع بندی شده و به صورت مختصر و مفید برای مخاطب ارسال کنیم.

۳۰، بی شک در پشت هر پیام و خبری هدفی وجود دارد اجازه ندهیم ما عامل رسیدن افراد سوءاستفاده گر به اهداف شان باشیم.

در پایان، حتما سواد رسانه ای خود و اطرافیان مان را افزایش دهیم.

 فضای مجازی مستلزم رعایت قوانین فرهنگی، عرف و شرع جامعه است و هرگز فکر نکنیم که با ارسال یک پیام هیچ اتفاقی نخواهد افتاد.

به زودی به دیگر چالش ها و آموزش های لازم در این باره هم خواهیم پرداخت.

*روزنامه نگار و کارشناس علوم اجتماعی