وسعت و بافت شهر اهواز به گونه ای است که برای توسعه همه جانبه آن باید تدابیر ویژه اندیشید. ویژه از بابت وجود رود کارون و خطوط آهن در مرکز شهر و داشتن حاشیه گسترده که به نوعی موجب توسعه نامتقارن شهر شده اند.

از نقاط مثبت، تصویب طرح جامع شهر اهواز  بعد سال ها است که می توان حریم های خارجی شهر و لکه های کاربری را به دقت اجرا و محافظت کرد تا حداقل وضعیت فعلی حفظ شود.

برای برنامه ریزی توسعه شهر، باید الگویی عادلانه در نظر گرفت؛ بهترین الگو، محله محوری است. برای این مهم پیشنهاد می شود در وهله نخست حریم فیزیکی محله ها به دقت ترسیم و در حد امکان توسط نشانگر های فیزیکی و خلاقانه جدا سازی شوند.

مرحله بعد اطلاع رسانی جامع محله ای است که حریم و هویت محله باید توسط شهرداری مناطق یا نواحی تعریف و تشریح شود. یعنی شهرداری باید از قالب انجام خدمات محض خارج شود و تفکر مدیریتی و خلاقانه را در مناطق اجرایی کند.

کمک گرفتن از شهروندان و در بطن امور آوردن آن ها از مهم ترین ارکان طرح توسعه تلقی می شود. برای این مهم می توان برنامه نرم افزاری مجازی طرح ریزی کرد در قالب یک آپ، معرفی و شهروندان را دعوت کرد.

در این طرح خواست و نیاز واقعی شهروندان- که توسط آنان اعلام می شود- اساس برنامه ریزی قرار خواهد گرفت. یعنی نظر آن ها جمع آوری و تحلیل می شود و خلاصه آن ها برای اجرا در حد توان مشخص می شوند.

در این طرح می توان تمام مراحل را شفاف به مردم محل اطلاع رسانی کرد. از جمله درآمد و هزینه ها و احتمالا منابع مالی مورد نیاز و حتی طرح هایی که قراراست اجرا شوند.

در تمام مراحل از زمان اجرا، نظارت و حتی تامین منابع مالی می توان از شهروندان کمک گرفت. مشارکت دادن شهروندان در تصمیم گیری و اجرا و نظارت در واقع به نوعی هویت دادن واقعی تلقی می شود.

البته در جوار این طرح مسایلی چون ارتباط شهروندان با هم تقویت می شود که از الزامات احیای محله و ایجاد شهری زنده است. با زنده کردن بافت محله و ایجاد فضاهایی برای حضور و تعامل و مراودات محله ای و ایجاد بازارچه های محله ای می توان از مرکز شهر تمرکززدایی کرد و به نوعی توزیع امکانات و خدمات را رقم زد تا در نهایت عدالت شهری و اجتماعی برقرار شود.

البته این ایده خام است و به تحلیل و برنامه ریزی های دقیق تر نیاز دارد ولی با اطمینان می توان گفت: قابلیت اجرایی شدن دارد.

نوید قائدی/۴ فروردین چهارده دو صفر