شاعر و نویسنده ادبیات کودک و نوجوان گفت: احساس و عاطفه،اندیشه و تخیل سه عنصری هستند که باید در شعر کودک و نوجوان وجود داشته باشند و این سه عنصر در شعر عجین نمی شوند،مگر اینکه با کشف همراه باشند.

به گزارش حبیب خبر به نقل از روابط عمومی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان،دکتر حسین تولایی شامگاه پنج شنبه ۳ بهمن در نشست تخصصی ادبیات کودک و نوجوان چهارهمین نمایشگاه کتاب خوزستان با "مروری بر کارنامه مهدی مرادی" شاعر کودک و نوجوان خوزستانی،اظهار کرد: برای آن که به ادبیات کودک و نوجوان پرداخته شود باید بدانیم که ادبیات چیست.

وی با بیان اینکه ادبیات از شاخه های هنر و متنی است که در آن عاطفه برجستگی دارد، افزود: اگر عاطفه را از متون ادبی حذف کنیم متن مورد نظر ارزش ادبی خود را از دست خواهد داد.

تولایی با تاکید بر اینکه ادبیات زبان منطق نیست، ادامه داد: ادبیات باید بتواند تاثیری عاطفی بر مخاطب بگذارد و این تاثیرگذاری عاطفی وجه تمایز آن با سایر متن ها است.

این نویسنده حوزه کودک و نوجوان خاطرنشان کرد: ادبیات کودک و نوجوان نیز از این قاعده مستثنی نیست،با این تفاوت که یک بخش ادبیات کودک موضوع سرگرم کننده بودن آن و گشودن دریچه های تازه در ذهن کودک و نوجوان است.

وی به کتاب شازده کوچولو اشاره کرد و افزود: این کتاب که شاهکار ادبیات کودک و نوجوان است اگر چه مضمون فلسفی دارد،اما توانسته تیراژ بالاتری نسبت به تمام کتاب های فلسفی داشته باشد که نقطه طلایی آن تاثیرگذاری عاطفی است.

تولایی در ادامه سخنان خود به بررسی وضعیت شعر کودک و نوجوان در کشور پرداخت و بیان کرد: پیش از انقلاب شعری به عنوان شعر کودک و نوجوان با گستردگی فعلی وجود نداشت و پس از انقلاب اسلامی در دهه ۶۰ با انتشار نشریات ویژه کودک و نوجوان این حوزه رونق گرفت.

وی ادامه داد: در دهه ۶۰کیهان بچه ها دچار تحول شد و حلقه ای از شاعرانی که به حوزه شعر کودک و نوجوان اهمیت می دادند، تشکیل شد.

این نویسنده کودک و نوجوان خاطرنشان کرد: در اشعار دهه ۶۰ بیشتر مضامینی همچون حسرت دوران کودکی و حسرت زندگی روستایی با توجه به شرایط سیاسی اجتماعی و جنگ ایران و عراق دیده می شد.

وی با اشاره به نشریاتی که در اواخر دهه ۶۰ در حوزه کودک و نوجوان فعال شدند، افزود: این نشریات از جمله سروش نوجوان،بچه های مسجد و سوره نوجوانان هستند که بنیانگذاران آنها توانستند شاعران بزرگی در حوزه کودک و نوجوان را تربیت کنند که از جمله این شاعران می توان به آتوسا صالحی،فریبا کلهر و مژگان کلهر اشاره کرد.

تولایی با بیان اینکه قیصر امین پور از بنیانگذاران سروش نوجوان بود،اضافه کرد: سیاست گذاری سروش نوجوان براین اساس استوار شده بود که مخاطب نوجوان را مخاطب جدی خود عنوان می کرد و به تولید ادبیات از طریق شعر و داستان های دنباله دار در حوزه کودک و نوجوان پرداخت.

وی با تاکید بر اینکه کتاب هایی که در دهه ۶۰ و اوایل دهه ۷۰ منتشر شدند هنوز هم قابل اعتنا هستند، تصریح کرد: در دهه هفتاد شعر نوجوان ژانر ادبیات رسمی کشور شد و در واقع این دوره استقلال شعر نوجوان با حضور شاعرانی همچون کشاورز،احمد خدادوست و افشین اعلا رقم خورد.

این شاعر کودک و نوجوان خاطرنشان کرد: در دهه هفتاد هم مضامینی همچون دهه قبلی در شعرها دیده می شد و قالب شعرها قالب چهارپاره بود اما در دهه هشتاد شعر کودک و نوجوان دچار تحول جدیدی شد و شاخه جدیدی در اندیشه، مضمون و صور خیال در این شعر پدید آمد به طوری که شاعران حتی اشعار نیمایی را کار می کردند.

تولایی با بیان اینکه در اشعار دهه هشتاد حضور پر رنگ اشیا،زندگی روزمره و تخیل بسیار گسترده تر شد،تصریح کرد: در این دوره جسارت شاعران جوان تر از طریق مضمون آفرینی،صور خیال و عاطفه در شعر بیشتر شد.

*نگاه مهدی مرادی به جهان،برخورد کودکانه و کشف شاعرانه بود

وی با اشاره به شاعران معروف دهه هشتاد از مهدی مرادی به عنوان یکی از این شاعران نام برد و ادامه داد: مهدی مرادی نخستین کتاب خود با عنوان "کلاغ سه شنبه" را در سال ۸۵ چاپ کرد که توانست توجه های زیادی را به خود جلب کند.

این نویسنده حوزه کودک و نوجوان به ویژگی های اشعار مهدی مرادی اشاره کرد و گفت: یکی از ویژگی‌هایی که در شعر مهدی مرادی در همان کتاب کلاغ سه شنبه ها دیده می شد و نوید این را می داد که شاعر تازه ای به جمع کودکان و نوجوانان اضافه شده،جسارت هایی بود که در تخیل، زبان و دیگر ویژگی ها و عناصر شعر دیده می شد.

تولایی تصریح کرد: نگاهی که مهدی مرادی به جهان داشت،برخورد کودکانه با جهان و کشف شاعرانه بود که به عنوان ویژگی اصلی کتاب کودک و نوجوان می‌تواند مورد توجه قرار گیرد.

وی افزود: برای خلق اشعار ناب در واقع شاعر باید به طبیعی ترین و خودبخودی ترین وضعیت خود برسد تا بارشِ الهاماتِ شاعرانه را بر دل خود،حس کند.آزادی و رها بودن شاعر است که منجر به خلق آثار ناب می‌شود و در واقع این کشف شاعرانه به وجود نمی آید،مگر اینکه شاعر بتواند نگاه مجدد به همه چیز جهان داشته باشد.

این نویسنده کودک و نوجوان اظهار کرد: احساس و عاطفه، اندیشه و تخیل سه عنصری هستند که باید در شعر کودک و نوجوان وجود داشته باشند و این سه عنصر در شعر عجین نمی شوند،مگر اینکه با کشف همراه باشند.

تولایی با اشاره به اهمیت کشف در شعر خاطرنشان کرد: در تمام عناصر شعر مثل زبان،واژه سازی و تصویر سازی کشف می‌تواند اتفاق افتد و کارهای مهدی مرادی سرشار از این کشف ها است.

وی در ادامه سخنان خود با اشاره به ضرورت درهم تنیدگی شعر و داستان بیان کرد: شعر و داستان اگرچه در شکل ظاهری باهم تفاوت دارد اما کاملاً در هم تنیده اند و شاعر خوب باید بتواند داستان را تبدیل به روایت شاعرانه کند.

این نویسنده کودک و نوجوان با بیان اینکه جای خالی کتاب های شعر کودک و نوجوان در مکان‌های فرهنگی و نمایشگاه ها به خوبی دیده می‌شود، بیان کرد: تقریباً هیچ ناشری دیگر کتاب شعر نوجوان چاپ نمی کند چرا که به اعتقاد آنها این شعر مخاطب ندارد و فروش نمی رود در حالیکه می توان با فرهنگ سازی و معرفی کتاب های خوب به نوجوانان شعر کودک و نوجوان را رونق داد.

تولایی با انتقاد از وضعیت موجود،گفت: درحالی که در دنیای مدرن امروز مطالعه غیر درسی از شاخص های رفاه کودک و نوجوان است، در کشور ما در مقابل جمعیت میلیونی دانش آموزان، تیراژ کتاب های شعر به ۵۰۰ جلد رسیده است در حالی که متولیان فرهنگی می توانند با توجه به مقوله کتاب و آشنا کردن نوجوانان با کتاب های شعر لذت مطالعه ادبیات را به دانش آموزان منتقل کنند.

در پایان این نشست مهدی مرادی شاعر کودک و نوجوان خوزستانی به خوانش اشعار خود پرداخت.