حبیب خبر- زانا کوردستانی:

 در روستای نی مردی‌ست که بدون هیچ چشم‌داشت و طمع و آزی، فقط و فقط برای اعتلای فرهنگ و هنر روستا و مردمش، کارهایی کرده کارستان که تاکنون از کمتر کسی برآمده است.

 روستای نی، در دهستان زریوار، از توابع بخش مرکزی شهرستان مریوان استان کردستان است.

 این روستا در فاصله‌ی پنج کیلومتری جنوب غربی شهر مریوان قرار گرفته و جمعیتی نزدیک به ۳۰۰۰ نفر را در خود جای داده است.

 قدمت روستا در محل کنونی آن به حدود ۱۵۰ سال پیش باز می‌گردد و قبل از آن تاریخ، روستا در محلی واقع در یک کیلومتری محل کنونی قرار داشته که اکنون به (ده کهن) معروف است.

 روستای نی از قدیم با عبور رودخانه از مرکز آن و نیز وجود چشمه های متعدد آب، در داخل و اطراف آن دارای نیزار است، اما وجه تسمیه روستا ارتباطی به وجود نیزازها ندارد.

 نام روستا برگرفته از وجود آسیاب‌های آبی متعدد در اطراف آن بوده است. "نی" یک کانال چوبی است که آب را از رودخانه به داخل آسیاب هدایت می‌کند.

 جالب است بدانید که "کوچر بیرکار" ریاضی‌دان نامی و برنده‌ی مدال فیلدز، زاده‌ی این روستا است، اما موضوع مورد نظر ما این شخص نیست، بلکه شخصی دیگر به نام "فاتح ارژنگی" است.

 آقای "فاتح ارژنگی" با تخلص "تینوو" (تشنه)، شاعر، نویسنده، خطاط، هنرمند و ورزشکار کردستانی، زاده‌ی یکمین روز تیر ماه ۱۳۵۲ خورشیدی است و در خانواده‌ای کشاورز- که کماکان در روستای نی ساکن‌اند و با کشاورزی و دامداری امرار معاش می‌کنند- به سر می برد.

او سال‌هاست که سخت‌کوشانه و بی‌چشمداشت در راه پیشرفت و پیشبرد فرهنگ و ادب و هنر در روستایش فعالیت می‌کند.

ارژنگی بنیانگذار نخستین و تنها کتابخانه روستای نی با نام "ماموستا قانع" ا‌ست که در سال ١٣٦٦ با همت و هزینه‌ی خود راه‌اندازی کرد.

او از بانیان انجمن فرهنگی ادبی روستای نی در سال ١٣٧٩ و بنیانگذار و مسوول انجمن ادبی غریبان مریوان در سال ١٣٨٣ است.

استاد "تینوو" بانی و مالک موزه مردم شناسی روستای نی با بیش از سه هزار قطعه و اثر تاریخی و ارزشمند نیز هستند.

ارژنگی در کنار این گام‌های بلند فرهنگی، اقدامات بی‌شمار دیگری انجام داده‌اند، همچون بازسازی و ثبت و ضبط نزدیک به هفتاد بازی بومی و محلی خاص مردم منطقه و...