فوتبال، ورزشی است که در همه جای دنیا وجود دارد و از محبوبیت خاصی نزد مردم برخوردار است به طوریکه بسیاری از افراد حتی کسانی که فوتبالیست هم نمی باشند طرفدار فوتبال بوده  به همین دلیل قضاوت در این رشته جذابیت خاصی دارد  و کار آن بسیار سخت و دشوار است.

داوران در فوتبال دنیا و به خصوص ایران همواره کمتر به چشم می‌آیند مگر اینکه اشتباهی بزرگ مرتکب شوند تا   مردم از طریق رسانه ها متوجه آن شوند و روز بعد تحلیل و گزارش‌های زیادی در مورد آن داور انجام دهند.

شاید دنیای داوران برای به شهرت رسیدن باید به گونه ای باشد که برای دیده شدن اشتباه کنند در غیر این صورت اسمی از این داوران زحمتکش برده نمی‌شود.

کارشناسان بر این باورند که داوران فوتبال با عشق قضاوت می‌کنند و  دستمزدهای کمی دارند و به رغم شنیدن بعضا لفاظیها و شعارهای هنجارشکنانه ولی با علاقه و عشق این حرفه خود را دنبال می کنند.  

بی شک یکی از ارکان اصلی بازی فوتبال و میدان سبز، داوران هستند که مظلوم ‌ترین عضو خانواده فوتبال به شمار می روند؛ اگرچه اشتباهات داوری جزیی از فوتبال است اما این اشتباهات را باید به حداقل برسانیم تا علاوه بر بالا رفتن کیفیت لیگ‌ها بتوانیم در آینده داوران زیادی از کشورمان را در سطح بین‌المللی ببینیم.

هر ساله دهم شهریورماه روز جهانی داوران فوتبال است که به همین بهانه به سراغ جوان ترین داور ملی استان رفتیم و پای صحبت های او نشستیم و برای اینکه بگوییم به یادتان هستیم چند خطی را اینجا قلم زدیم تا به آنها خسته نباشید و خدا قوت بگوییم.

محمد علی سیاحی متولد ۱۳۶۸ از اهواز و داور لیگ برتر فوتسال از سال ۸۶ وارد عرصه داوری شد و تا کنون  به این رشته ادامه داده است و می‌گوید من تا سال ۸۵ در باشگاه فولاد زیر نظر "نناد نیکولیچ" و کوروش بختیاری در رده سنی جوانان بازی می کردم اما در ادامه نتوانستم در لیست رده سنی امید های فولاد قرار بگیرم این موضوع باعث شد که مدتی خانه نشین شوم البته از تیم‌های استقلال اهواز، نیروی اهواز، نفت و ملی حفاری پیشنهاد داشتم اما با مشورت  دوستانم  وارد عرصه داوری شدم و در همان دوران  توانستم در کلاس درجه ۳ داوری فوتبال شرکت کنم.

وی گفت : از اواخر سال ۹۲ موفق به اخذ مدرک درجه ملی داوری فوتسال شدم و اوایل سال ۹۳ توانستم وارد لیگ برتر فوتسال شوم اگر چه در طول این سال ها مسیر بسیار سختی را طی کردم. ابتدا از سال ۸۶ با قضاوت در مسابقات شهرستانی و استانی کارم را شروع کردم تا اینکه موفق به حضور در مسابقات لیگ برتر شدم. حضور در لیگ برتر کار بسیار سختی است ‌چرا که باید به لحاظ آمادگی و جسمانی در شرایط ایده آلی قرار بگیرید، با توجه به نوع مسابقات تست ها روز به روز سخت تر می شود و داوران باید اطلاعاتشان را به روز کنند.

وی اضافه کرد: اواخر سال ۹۲، ۲ داور استان  بازنشسته شدند و این موضوع باعث شد تا اسم من به لیست اضافه شود از طرفی مبنای کار فدراسیون وقت بر جوان گرایی بود و چون من جوانترین داور بودم از سوی کمیته داوران برای قضاوت در لیگ برتر انتخاب شدم البته برای رسیدن به این مهم به شدت زحمت کشیدم و روزانه به غیر از روزهای جمعه تمرین می کنم و در کنار آن زبان انگلیسی خود را تقویت می کنم، طبق قانون سالانه از داودان تست های آمادگی جسمانی گرفته می شود و باید از ناظران نمرات مثبت را دریافت کنیم که خوشبختانه تاکنون در این مسیر موفق بودم.

سیاحی افزود: اولین قضاوتی که در لیگ برتر استان داشتم به سال ۸۹ بر می گردد که بازی بین تیم های آنزان ایذه و انقلاب سوسنگرد بود، در آنجا من داور دوم بودم و آقای قربانی داور اول بود همچنین آقایان سعدی و مصطفی سیاحی کمک‌های ما بودند همچنین اولین قضاوتم در لیگ برتر کشور در سال ۹۳ بین تیم‌های تاسیسات دریایی و دانشگاه آزاد تهران بود که در آن دیدار کمک آقای پورافشار داور بین المللی خوزستانی بودم که خوشبختانه یکی از بهترین قضاوت های من بود چرا که بسیار با انگیزه بودم.

این داور جوان خوزستانی گفت: در فوتسال تمام بازی ها حساس هستند از شانس من  زمانی که وارد لیگ برتر شدم اکثر تیم‌ها یا در حال سقوط بودند یا اینکه برای قهرمانی تلاش می کردند و این موضوع حساسیت کار را بیشتر می کرد و در کل در فوتسال همه مسابقات حساس هستند و یادم نمی آید بازی قضاوت کرده باشم که حساس نبوده باشد.

وی در خصوص بهترین خاطره دواریش گفت: بهترین خاطره ام از قضاوت به بازی بین تیم های تاسیسات دریایی و دانشگاه آزاد بر می گردد جایی که وحید شمسایی و بازیکنان ملی‌پوش بسیاری در میدان حضور داشتند. یادم می آید که در آن بازی تیم تاسیسات ابتدا سه بر یک عقب افتاد و در لحظات پایانی بازی چهار بر سه به سود آنها به پایان رسید.  

وی در خصوص دستمزدهای داوری هم اظهار داشت:  دستمزد داوران و بازیکنان قابل قیاس با یکدیگر نیست، فدراسیون هر ساله یک دستمزدی برای داوران مد نظر می‌گیرد که کم است هر چند قرار است این مبلغ را افزایش دهند اما تا الان اتفاقی صورت نگرفته است. بی شک هیچ داوری برای پول داوری نمی کند و تمامی داوران فوتبال و  فوتسال تنها با عشق قضاوت می کنند و بخش مالی برای آن ها مهم نیست. فکر نمی کنم ارزش یک داور که از یک نقطه به نقطه دیگر کشور می رود و وقت زیادی صرف کارش می کند ۶ تا هفت میلیون ریال باشد.

سیاحی اضافه کرد: قوانین داوری نسبت به گذشته به روزتر شده و تست های جسمانی و علمی داوران به خصوص در لیگ برتر به مراتب سخت تر از گذشته شده است، در قوانین جدید برای داوران پیش از فصل و حتی در نیم فصل کلاس برگزار می کنند در حالی که در گذشته تنها کلاس پیش فصل برگزار می‌شد. معتقدم تنها تفاوتی که در داوری کشور و حتی استان محسوس است سن داوران است، داوران ما به مراتب جوان تر شده اند و این موضوع به پیشرفت کار کمک می کند. در گذشته بازیکنان پس از دوران فعالیتشان به سراغ داوری می رفتند اما الان شرایط به گونه ای است که افراد از همان سن ۱۷ یا ۱۸ سالگی دوره های داوری را آموزش می بینند و روی آنها کار می شود.

وی گفت: کسانی که علاقه دارند باید وارد این رشته شوند نه اینکه با هدف درآمدزایی وارد عرصه داوری شوند چرا که در این عرصه هیچ گونه پولی وجود ندارد و تنها باید با عشق کار کرد شاید همه مردم فکر کنند که داوران پول خوبی دریافت می‌کنند اما به واقع اینگونه نیست. من اگر وقت و انرژی را  که صرف داوری می کنم در هر شغل دیگری بگذارم چند برابر می توانم درآمدزایی کنم تنها چیزی که به یک داور انرژی و انگیزه می دهد عشق به کارش است لذا اگر کسی علاقه مند به داوری است و شغل دیگری هم دارد می تواند موفق باشد اابته بهتر است که با تحقیقات کامل وارد این رشته شوند.

داور خوزستانی افزود: داوران اغلب در  مسابقات حرف های تندی می شنوند و برخی  هواداران چون از عملکرد تیمشان ناراضی هستند شعاری علیه ما سر می دهند اما در بعضی مواقع مردم به ما لطف دارند و احترام می گذارند.

وی گفت: اکثر بازیکنان فوتسال تحصیل کرده و دانشگاهی بوده و بسیار متین و با وقار هستند، از آن جایی که زمین فوتسال کوچک است ارتباطات بازیکنان و داور به هم نزدیک تر است شاید در زمین از یکدیگر ناراحت شویم ولی رفاقت در فوتسال به مراتب بیشتر از فوتبال است و ارتباط بازیکنان با داوران بسیار خوب است. در فوتسال بازیکنان و داوران در کنار هم لذت می برند.

گفت و گو از محمد شاکری