یک مجتهد خوزستانی گفت: در اسلام چیزی بالاتر از نماز نیست ولی در آیات قرآن و احادیث ائمه اطهار (علیهم السلام) ملاحظه می‌کنیم که حتی در حد اقامه یک نماز چند دقیقه‌ای هم غفلت از دشمن ممنوع است.

آیت الله "رضا حیدری" در گفت و گو با "حبیب خبر" درباره عملیات تروریستی دشمن در به شهادت رساندن دکتر محسن فخری زاده- که جمعه ۷ آذرماه رخ داد- گفت: در اقدام تروریستی بار دیگر مشاهده کردیم که دشمن در کمین و مترصد ضربه زدن است و هرگونه غفلت و سستی و اهمال از سوی ما ممنوع و جبران ناپذیر است.

وی افزود: کسی که شناخت مختصر از منابع اسلامی داشته باشد می‌داند که در آیات قرآن و احادیث اسلامی، هوشیاری در برابر کید دشمنان واجب است و کتب فقهی و تاریخ ما پر است از این موارد.

این پژوهشگر قرآنی در ادامه سخنان خود به آیه ۱۰۲سوره نساء و شان نزول آن بر اساس روایات معصومین ع اشاره کرد و گفت: پیامبر اسلام(ص) با عده ای از مسلمانان از مدینه به عزم مکه وارد سرزمین «حدیبیه» شدند هنگامی که خبر به گوش قریش رسید، خالد بن ولید به سرپرستی یک گروه دویست نفری برای جلوگیری از پیشروی مسلمانان به سوی مکه، در کوه های نزدیک مکه مستقر شد.

 هنگام ظهر پیامبر (ص) با مسلمانان نماز ظهر را به جماعت ادا کردند. خالد که مترصد بود از مشاهده این صحنه نقشه ای به ذهنش خطور کرد و به نفرات خود گفت: در موقع نماز عصر باید از فرصت استفاده کرد و در حالی که مسلمانان در نمازند به آنها شبیخون بزنیم.

در این هنگام آیه ۱۰۲ سوره نساء نازل شد و دستور نماز خوف را به مسلمانان داد و به ترتیبی که توضیح خواهم داد نقشه شوم آنها را نقش برآب کرد.

این مدرس سطوح عالی حوزه علمیه اهواز گفت: آیه خطاب به پیامبر (ص) می فرماید: «هنگامی که در میان آنها هستی و برای آنها نماز جماعت بر پا می داری، مسلمانان به دو گروه تقسیم شوند؛ نخست عده ای با حمل اسلحه با تو به نماز بایستند» (وَ إِذا کنتَ فِیهِم فَأَقَمتَ لَهُمُ الصَلاةَ فَلتَقُم طائِفَةٌ مِنهُم مَعَکَ وَ لیأخُذُوا أَسلِحَتَهُم).

سپس هنگامی که این گروه سجده کردند به پشت سر شما برای نگهبانی بازگردند(یعنی وقتی سجده های رکعت اول نماز آنها تمام شد، تو در جای خود توقف کن و آنها با سرعت رکعت دوم را فرادا تمام کنند و به میدان نبرد بازگردند) و گروه دوم که نماز نخوانده اند، جای گروه اول را می گیرند و با تو نماز می خوانند»(فَإِذا سَجَدُوا فَلیکونُوا مِن وَرائِکم وَ لتَأتِ طائِفَةٌ أُخری لَم یصَلُوا فَلیصَلُوا مَعَکَ).

به این ترتیب گروه دوم اولین رکعت نمازشان را با دومین رکعت پیامبر (ص) به جماعت می خوانند و رکعت دوم نماز خود را فرادا به پایان می رسانند چون "نماز جنگی" است و "صلاه خوف" نام دارد و قصر است یعنی دو رکعت است.

 نکته جالب این است که در ادامه می فرماید:«گروه دوم نیز باید وسایل دفاعی و اسلحه را با خود داشته باشند و بر زمین نگذارند» (وَ لیأخُذُوا حِذرَهُم وَ أَسلِحَتَهُم).

علت نمازگزاردن به این روش را چنین بیان کرده است که مبادا دشمن شما را غافلگیر کند، زیرا دشمن همواره در کمین است که از فرصت استفاده کند « و دوست می دارد که شما از سلاح و متاع خود غافل شوید و یک باره به شما حمله ور شود» (وَدَ الَذِینَ کفَرُوا لَو تَغفُلُونَ عَن أَسلِحَتِکم وَ أَمتِعَتِکم فَیمِیلُونَ عَلَیکم مَیلَةً واحِدَةً).

البته ممکن است ضرورت هایی پیش بیاید که حمل سلاح و وسایل دفاعی هر دو باهم به صورت توامان به هنگام نماز مشکل باشد، لذا در پایان آیه چنین دستور می دهد:

«و گناهی بر شما نیست اگر از باران ناراحت باشید یا بیمار و مجروح باشید که در این حال سلاح خود را بر زمین بگذارید» (وَ لا جُناحَ عَلَیکم إِن کانَ بِکم أَذیً مِن مَطَرٍ أَو کنتُم مَرضی أَن تَضَعُوا أَسلِحَتَکم).«ولی در هر صورت هوشیار باشید و از همراه داشتن وسایل محافظتی و ایمنی (مانند زره و خود و مانند آن) غفلت نکنید » و حتی در حالت عذر آنها را همراه داشته باشید که اگر احیانا دشمن حمله کرد بتوانید تا رسیدن کمک، خود را حفظ کنید (وَ خُذُوا حِذرَکم).

شما این دستورها را به کار بندید و مطمئن باشید پیروزی با شماست «زیرا خداوند برای کافران مجازات خوارکنندهای آماده کرده است» (إِنَاللهَ أَعَدَ لِلکافِرِینَ عَذاباً مُهِیناً).

استاد حوزه و دانشگاه در مقام جمع بندی گفت: دشمنان، در کمین و مترصد فرصت برای حمله و شبیخون به مسلمانان هستند.

عبارت «ودالذین ...»، بیانگر یک اصل کلی در هوشیاری نظامی است که عقل هم پیش از قرآن به آن دستور می دهد و نباید به "همراه داشتن اسلحه به هنگام نماز برای پیشگیری"، منحصر شود بلکه این تنها یک مصداق از آن است که مورد و شان نزول آیه بوده است.

دشمن همیشه در اندیشه تهاجمی یک باره در شرایط مناسب به مسلمانان است و غفلت مسلمانان از سلاح و ساز و برگ خویش، زمینه ساز طمع دشمنان برای این شبیخون است و ما باید هوشیار باشیم.

لزوم هوشیاری از کلمه «حذر» بدست می آید. گرچه به "وسایل ایمنی و محافظتی مانند زره و خود و مانند آن" معنی شده است اما به نظر می رسد مراد از آن "احتراز و احتیاط از دشمن" است که از آن به "هوشیاری نظامی" تعبیر می شود و برداشتن و همراه داشتن وسایل حفاظتی یا برداشتن سلاح هر دو از مصادیق و محققات آن است و چون هوشیاری در برابر دشمن را در کنار آمادگی تسلیحاتی آورده لذا هر دو را از نظر لفظی با کلمه «اخذ؛ خذوا» (گرفتن؛ بگیرید) تعبیر کرده است.

و البته از نظر معنایی این همراهی دلالت بر کارساز بودن یکسان آن دو نیز می کند؛ بلکه تقدم «حذر» می تواند حاکی از اهمیت بیشتر آن باشد.

آیت الله رضا حیدری در پایان، شهادت این دانشمند کشورمان را به رهبر معظم انقلاب و همه ملت بزرگ ایران تبریک و تسلیت گفت و اظهار امیدواری کرد: عاملان و آمران و دست اندرکاران این ترور به زودی مجازات شوند و نیز تدابیری اتخاذ شود که راه بر موارد مشابه بسته شود.