نخل هاي خوزستان؛ زیر آب مي خندند!/ گزارشی از: شایان حاجی نجف

حبیب نیوز: "خوزستان، هميشه "زرخيز" خواهد ماند اگر، "زر"هايش چشم عده اي را نگيرد و از راه مستقيم كج شان نكند كه ما مردم مجبور به "خيز" شويم براي به دست آوردن لقمه ناني كه بايد از هفتاد خوان بگذري. خان هايي كه مي آيند و مي روند بي آن كه خيري براي خوزستان و مردم فداكار و زيرخط فقرش داشته باشند!

لقمه نان هايي كه هيچ گاه خوزستاني ها به غفلت نخورده اند و در واقعه سيل و سيلاب، سيل همدلي، تلاش و كمك هاي بي دريغ خود را در جاي جاي مناطق سيل زده جاري كرده اند.

خوزستاني جماعت هميشه فداكار و خونگرم و ميهمان نواز و دوست داشتني بوده و هست و پديده هاي طبيعي كه گاهي مجازي مي شوند و تبديل به سيل و سيلاب، عددي نيستند كه بخواهند به نمره بيست خوزستاني ها- كه مدام در كارنامه شان مي درخشد- خدشه اي وارد كند..."

گزارش " شایان حاجی نجف"، خبرنگار ایسنا خوزستان را درباره وضعيت خوزستان در طول يك سال گذشته با هم مي خوانيم:

اردی بهشت ماه سال گذشته بود که له‌له نخل‌های خوزستان، داغ روی داغِ بهارِ نخلداران گذاشت وعطش همیشگی لیف‌های خشک خرما را بیشتر کرد. در آن روزها که آبی در خوزستان وجود نداشت تا به نخلستان‌ها برسد، نخل‌ها از شدت تشنگی یکی یکی ایستاده سر به زمین گذاشتند و از بین رفتند. آن روزها خشکسالی مثل خوره به جان نخل‌های خوزستان افتاده بود و کمر نخل و نخلدار را هر روز خمیده‌تر می‌کرد.

اواخر بهار 97 بود که نخل‌های خوزستان، از تشنگی دهان رو به آسمان گشوده بودند و مانند بچه گنجشکی تشنه طلب آب می‌کردند اما شدت خشکسالی به حدی بود که حتی آبی در رودخانه‌های خوزستان جاری نبود و به سختی اندک آبی به نخل‌های لب خشکِ خوزستان می‌رسید. در آن روزهای خشک که حتی زمینِ میان نخل‌ها سله بسته بود، کشاورزان خوزستانی به دنبال آن بودند تا اندک آبی برای حیات نخل‌ها به آن‌ها برسانند اما نخل‌ها خشکِ خشکِ خشک...

*بهار 97؛ نخل‌های شادگان تشنه هستند

در اردی بهشت ماه همان سال، جبار حمادی مدیراداره جهاد کشاورزی شادگان در خصوص شرایط نخل‌های این شهرستان با توجه به خشکسالی خوزستان، گفت: نخل‌های شادگان تشنه هستند و نیاز شدیدی به آب دارند و این مساله می‌طلبد تا کار رهاسازی آب به سرعت انجام شود.

وی افزود: با توجه به شرایط خشکسالی، برای آنکه نخیلات شادگان حفظ شوند و مانند سایر نخل‌هایی که از بین رفته‌اند، نابود نشوند، باید آب را به این نخل‌های تشنه در شادگان رساند.

نفس نخل‌های خوزستان از تشنگی به شماره افتاده بود که تابستان شد. تابستان داغ خوزستان و بی آبی. در تابستان 97 نخل‌های تشنه، تشنه‌تر شدند زیرا شرایط به شکلی شد که آب در نقاط پایین دست استان به یکباره شور شد و این باراندک آبی که به تن نخل‌ها می‌رسید شور بود. در آن روزها شوری آب در خوزستان زنگ خطر را برای نابودی نخلستان‌ها به صدا درآورده بود و نخل‌های لب‌تشنه، سر خود را به آب شور می‌باختند.

*تابستان97؛ مرگ نخلستان‌ها به دلیل شوری آب

تابستان 97 بود که شاکر هندالی دبیر نظام صنفی کشاورزی آبادان با اشاره به شوری آب در برخی از نقاط خوزستان و خطر این برای مرگ نخل‌ها گفت: شوری آب در حوزه آبادان و خرمشهر به حدود 10 هزار میکروموس رسیده است و اگر این شرایط ادامه پیدا کند، نخلستان‌های آبادان و خرمشهر که در آستانه مرگ قطعی هستند، به طور کامل از بین می‌روند.

روزهای داغ تابستان و ادامه شرایط خشکسالی و شوری آب در خوزستان، حیات نخل‌ها را به خطر انداخته بود و نخلداران بیشتر از هر زمان نگران حیات نخلهایشان بودند. در چنین شرایطی تلاش‌هایی انجام گرفت تا با انتقال آب بین حوضه‌ای، اندک آبی به نخل‌ها برسد اما هرچه کردند نشد و نخل‌ها روزگار سختی را سپری کردند و ثمره آن‌ها چیزی جز خرمای درجه 2 و 3 نشد.

سال 97 گذشت و در فروردین ماه 98 بود که ورق خشکسالی خوزستان به یکباره برگشت و سیل استان را فرا گرفت. بارش‌هایی که از بالادست آغاز و در رودهای خشک خوزستان جاری شد، خونی دوباره به رگ‌های استان تزریق کرد تا همه به آن بیاندیشند که شاید امسال خوزستان و نخل‌هایشان می‌توانند فروردین را سیراب و سرسبز، پشت سر بگذارند.

بهار 98 اما بازهم برای نخل‌های خوزستانی خوش یمن نبود. این بار موج سیلاب خوزستان و ضعف‌های مدیریتی همیشگی جای خود را به خشکسالی داد. ورود سیلاب از بالادست به شهرهایی مانند شادگان، خرمشهر و آبادان شرایط را برای حیات نخل‌ها دشوار کرد و بسیاری از نخل‌ها را در این شهرها به زیر آب برد. نخل‌هایی که پیش از این، تشنگی امانشان را بریده بود، این بار در زیر آب خفه می‌شوند و مثل همیشه هیچ دادرسی ندارند.

*بهار 98؛ نخل‌های شادگان خفه شده‌اند

خلیل منیعات مدیر اداره جهاد کشاورزی شادگان در خصوص بالا آمدن آب در نخیلات این شهرستان گفت: سطح آب در برخی از مزارع نخیلات به بیش از 2 متر رسیده است و شرایط برای حیات نخل‌ها بسیار دشوار است. تا کنون بیش از یک هزار و 400 هکتار از نخیلات شادگان به زیر آب رفته و خفه شده‌اند.

وی افزود: با توجه به بالا آمدن آب تالاب شادگان و پیشروی آن به سمت روستاها و مزارع شهرستان، وضعیت آبگرفتگی نخیلات روز به روز در حال بدتر شدن است. در این زمینه با توجه به شرایطی که وجود دارد احتمالا حدود 2 هزار هکتار از نخیلات شهرستان به زیر آب خواهند رفت زیرا سطح آب روز به روز در حال افزایش است.

*صد هکتار از نخیلات خرمشهر زیر آب‌‌اند

همچنین محمد مطرودی، مدیر اداره جهاد کشاورزی خرمشهر در این زمینه عنوان کرد: در حال حاضر حدود 100 هکتار از نخیلات خرمشهر به زیر آب رفته‌اند و در اثر بالا آمدن سطح آب رودخانه کارون به ‌نخل‌ها خسارت وارد شده است.

وی ادامه داد: بخشی از نخیلاتی که به زیر به آب رفته‌اند، نخیلات بارور هستند اما بخشی دیگر از آن‌ها نیز پاجوش‌هایی هستند که هنوز به مرحله باردهی نرسیده‌اند و جوان هستند .

*تابستان 98؛ چه بر سر نخل‌های خوزستان می‌آید؟

سال گذشته خشکسالی و شوری آب کام نخلداران خوزستانی را تلخ کرد و امسال سیلاب چنین سرنوشتی تلخی را برای آن‌ها رقم زد. خشکسالی و سیلابی که می‌شد با اعمال مدیریت صحیح به راحتی از آن‌ها عبور کرد شرایطی را به بار آوردند که شاید سال‌های سال، حال نخل‌های خوزستان خوب نشود.

در آن روزها که نخل‌های تشنه خوزستان رو به آسمان طلب آب می‌کردند، اگر به پیش بینی‌های هواشناسی توجه بیشتری می‌شد و آب ذخیره شده در پشت سدهای استان، برای نجات نخل‌ها رهاسازی می‌شد، نه نخل‌ها در تابستان لب‌تشنه می‌ماندند و نه اکنون در سیلاب بی‌تدبیری‌ها غرق و خفه می‌شدند.

برای آنکه شاهد مرگ نخل‌های خوزستان نباشیم، نخل‌هایی که سال‌ها جنگ را به چشم دیده‌اند، خاک خورده‌اند و سربلند مقابل شمشیر داغ تابستان ایستاده‌اند، این بار باید با آب بجنگند و مثل همیشه از نبرد نا برابر انسان و طبیعت سربلند بیرون بیایند.