قصه تلخ فاضلاب‌های فرسوده و جوی‌های روباز در خوزستان چند سالی می‌شود که به مرگ کودکان بی‌گناه به واسطه غرق شدن در این جوی‌ها ختم می‌شود.

کودکانی که بی‌خبر از هر چیزی برای بازی‌های کودکانه خود به قصد رفتن به خیابان و اطراف خانه خارج می‌شوند، غافل از اینکه مرگ در چند قدمی آن‌ها به انتظار نشسته و خانواده‌ها بی‌خبر از آنچه در انتظار فرزندان شان است به خیال آن که کودک شان در بیرون خانه مشغول بازی با هم‌سن و سالان خود است، ساعت‌ها را سپری می‌کنند.

خانواده‌ها اما زمانی متوجه غیبت فرزندشان می‌شوند که شاید دیگر کار از کار گذشته و پس‌از ساعت‌ها جست‌وجو با جسد بی‌جان کودک شان که در یکی از همین جوی‌های روباز غرق شده روبه‌رو می‌شوند ولی چه کسی پاسخ گو است؟

پاس‌کاری مسوولیت چنین مرگ‌های دردناکی بین آبفا و شهرداری سبب شده که سال‌ها این مساله همچنان حل نشده باقی بماند و پرونده‌های باز چنین مرگ‌هایی نیز غم و غصه مضاعفی را به خانواده‌های آنها تحمیل کند.

آبفا با مطرح کردن این مساله که در مناطق فاقد شبکه فاضلاب هیچ جوی روبازی را مدیریت نمی‌کند، مسئولیت را به گردن شهرداری می‌اندازد و شهرداری با پاسخ اینکه جوی‌های روباز موجود برای دفع آب‌های سطحی ساخته شده و نه هدایت فاضلاب منازل، مسوولیت را متوجه آبفا می‌داند.

باید به جای مقصر دانستن یکدیگر و پاس‌کاری جان کودکان از دست رفته نسبت به چاره‌اندیشی عاجل برای نجات جان شهروندانی که گاه‌گداری خود یا وسیله‌های نقلیه شأن به واسطه سقوط در این جوی‌ها دچار آسیب جانی و مالی می‌شوند، اقدام کرد.

گاهی کودکان هم به واسطه ریزجثگی و ناآگاه بودن در این جوی‌ها سقوط و به دلیل غرق‌شدگی جان خود را از دست می‌دهند و اگر در مواردی هم به واسطه شهروندی نجات پیدا کنند، خاطره تلخ و استرس این مسئله زیبایی بازی‌های دوران کودکی را از آنها می‌گیرد.

آبفا یا شهرداری چه تفاوتی دارد، وقتی جان شیرین کودکان معصوم و بی گناه زیر سایه غفلت متولیان امر رنگ می‌بازد؟ چرا با وجود مرگ چندین کودک تا به حال هیچ راهکار عاجلی برای رفع این معضل نشده و همچنان شاهد بروز حادثه هستیم.

آسیب‌ها و خطرات جوی‌های روباز

«فارس حیدری» کودک یک ساله ساکن در کوی گلدشت قربانی دیگر این جوی‌های روباز در اهواز است که سه روز قبل جان باخت؛ هرچند جزئیات دقیق این حادثه و اینکه چرا کودکی که شاید توان حرکتی (راه رفتن) کامل را ندارد باید تنها و بدون هیچ همراهی در خیابان باشد، هنوز مشخص نیست ولی چرا پرونده مرگ دیگر کودکان از سوی مسوولان مربوطه تعیین تکلیف نشده و یا اگر هم شده چرا به اطلاع عموم نرسیده است.

پدر این کودک در گفت‌وگو با خبرنگار مهر می‌گوید: بامداد جمعه همراه با خانواده مقابل در منزل بودیم و با غفلتی کوتاه فرزندمان از ما جدا شد؛ وقتی متوجه غیبت فارس شدیم خیلی دنبال او گشتیم ولی کار از کار گذشته بود.

جاسم حیدری با اشاره به اینکه کودک خردسالش فقط یک سال و چهار ماه سن داشت، ادامه می‌دهد: بر اساس فیلم دوربین‌های مداربسته فارس ما ۳۱ دقیقه در کانال مانده بود و بعد جان داد.

او گلایه می‌کند: این جوی روباز است و هیچ حفاظی ندارد، عمق آب به نیم متر می‌رسد و برای کودکان خطرناک است؛ حداقل اگر تخلیه آب را با لایروبی انجام می‌دادند، کار به اینجا نمی‌رسید که جگرگوشه خود را به خاک بسپاریم.

نماینده مردم اهواز، باوی، حمیدیه و کارون در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار می‌کند: زیبنده کلان‌شهر اهواز و شهروندان آن نیست که هراز چند گاهی شاهد بروز حادثه در این جوی‌های روباز باشیم.

سید کریم حسینی در ادامه با اشاره به اینکه لایروبی جوی‌های روباز باید توسط شهرداری انجام شود، می‌گوید: در کوی گلدشت به دلیل نبود شبکه فاضلاب، جوی‌های روباز از سوی شهرداری احداث شده که لایروبی آن هم با شهرداری است.

آبفا و شهرداری اهواز پاسخگو باشند

رئیس شورای شهر اهواز در گفت‌وگو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه دستگاه قضائی باید در خصوص مقصر اصلی ماجرای فوت کودک دو ساله ساکن در کوی گلدشت اهواز اعلام نظر کند، ادامه می‌دهد: هرچند مسئولیت ساخت جوی‌های روباز دفع آب‌های سطحی با شهرداری است و شورای شهر به عنوان دستگاه نظارتی و مطالبه گر از شهرداری دفاع نمی‌کند اما اهواز شبکه مجزای دفع آب‌های سطحی ندارد و این جوی‌های روباز به شکل مشترک برای دفع فاضلاب استفاده می‌شوند.

سیاوش محمودی با اشاره به اینکه جوی‌های روباز شهرداری با هدف دفع آب‌های سطحی و بارندگی ساخته می‌شوند، ادامه داد: در حال حاضر از این جوی‌های روباز به عنوان شبکه دفع فاضلاب استفاده می‌شود؛ بنابراین شهرداری و آبفا هر دو در این زمینه مسئولیت دارند و باید جواب بدهند که چرا از جوی‌های روباز برای خروجی فاضلاب محلات مختلف استفاده می‌شود.

وی با اشاره به اینکه جزئیات نحوه جان باختن کودک در حال بررسی است، تصریح می‌کند: این خبر بسیار متأثرکننده است و اصلاً پذیرفته نیست که وقتی امکان انجام فعالیت‌های اصلاحی وجود دارد ولی در مقابل متولیان امر کوتاهی کنند.

رییس شورای شهر اهواز می‌گوید: در کوی گلدشت یک لاگون بزرگ وجود دارد که برای تخلیه فاضلاب از آن از قرارگاه خاتم یک دستگاه پمپ مکنده گرفتیم و برای تخلیه آن به کانال حفاری شده نیازمند دیزل ژنراتورهای قوی هستیم که فقط نفت، حفاری و آبفا از آن دارند و آبفا برای ایستگاه‌های پمپاژ آبرسانی به نقاط مختلف شهر در زمان قطعی برق از این دیزل‌ها استفاده می‌کند.

محمودی می‌گوید: نگران ایام بارندگی هستیم چون سال گذشته نیست گلدشت زیر آب بود و همین حالا نیز خروجی آب از این منطقه انجام نشده و فاضلاب هم بالا مانده است.

او عنوان می‌کند: تخلیه نشدن آن لاگون باعث ایجاد یک دریاچه بزرگ در کوی گلدشت شده که باید هرچه سریع‌تر با تخلیه آن نسبت به کاهش سطح آب اقدام و مردم را از این مشکل برهانیم.

رئیس شورای شهر اهواز تأکید می‌کند: در شورای شهر اهواز اصلاً وکیل مدافع شهرداری نیستیم ولی آبفا و شهرداری هر دو باید نسبت به این اتفاق ناگوار و تأثر برانگیز پاسخگو باشند؛ هر دو نهاد برای پاسخگویی و ارائه گزارش در این زمینه به صحن علنی شورا دعوت می‌شوند.

محمودی یادآور می‌شود: بارها از کوی گلدشت بازدید و تذکرات لازم را برای اصلاح وضعیت این منطقه داشتیم اگر آب این لاگون تخلیه می‌شد شاید بچه امکان دست و پا زدن و نجات پیدا کردن را می‌داشت؛ هرچند که عمق آن ۳۰ سانتی‌متر بود.

ورود دستگاه قضا و برخورد با خاطیان

مدیرکل امور شهری استانداری خوزستان در گفت‌وگو با خبرنگار مهر با تأکید بر پیگیری موضوع بیان می‌کند: بر اساس قانون ساخت کانال دفع آب‌های سطحی برعهده شهرداری قرار دارد ولی وقتی شرکت آبفا در منطقه‌ای شبکه فاضلاب احداث نکند، دفع فاضلاب در همین جوی‌های روباز انجام می‌شود.

مهراب فلسفی زاده با اشاره به اینکه اگر فاضلابی وجود نداشته باشد عملاً جوی روباز هم نداریم، یادآور می‌شود: البته در برخی مناطق نیز دفع آب‌های سطحی در شبکه فاضلاب انجام می‌شود چون شهرداری شبکه دفع آب‌های سطحی را احداث نکرده است.

با وجود تلاش‌های خبرنگار مهر برای مصاحبه با علی اصغر اسدالهی معاون خدمات شهری شهرداری اهواز ولی وی پاسخ گو نبود؛ این عدم پاسخگویی شهرداری همچون شانه خالی کردن از وظایف خود برای لایروبی جوی‌های روباز تعجب برانگیز است.

به گزارش خبرنگار مهر، پاس‌کاری جان کودکان معصوم بین آبفا و شهرداری و بی خیالی متولیان امر نسبت به آسیب‌های مالی وارد شده به خودروهای شهروندان باعث شده تا در به اصطلاح کلان‌شهر اهواز در یک دهه اخیر شاهد عوارض جانی و مالی بسیاری برای شهروندان باشیم.

انتظار می‌رود که دستگاه قضائی به ویژه مدعی العموم نسبت به معرفی مقصران این حوادث اقدام و با برخوردی عاجل مانع از تکرار این حوادث شوند؛ همچنین مسوولان ارشد خوزستان نیز باید در اولویت بودن اصلاح این وضعیت را به شرکت آب و فاضلاب شهرستان اهواز تکلیف کنند.

شرکت آب و فاضلاب خوزستان نیز باید نسبت به توسعه شبکه فاضلاب اقدام و با ترمیم شبکه‌های فرسوده خود از استفاده جوی‌های روباز برای دفع فاضلاب جلوگیری کند؛ مناطق محروم و حاشیه‌ای اهواز نیز با مصوبات شورای شهر اهواز به نقشه جامع شهری الحاق و شهرداری و دیگر سازمان‌ها و شرکت‌های خدمات رسان مؤظف به خدمت رسانی به این مناطق است.

منبع: خبرگزاری مهر- کوثر کریمی