در گذشته که واردات خودرو آزاد بود و تجار به راحتی خودرو وارد می‌کردند، خودروسازان کشور دچار ضعف بودند.

به گزارش حبیب خبر به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، چند وقتی است که زمزمه آزاد شدن واردات خودرو از گوشه و کنار وزارت صمت و مجلس به گوش می رسد. وارداتی که در چند ساله گذشته باعث خارج شدن ارز زیادی از کشور و از طرفی ضربه به اقتصاد کشور می شد و همچنین این آزادسازی باعث شده بود که کیفیت خودروهای داخلی افزایش نیابد. 

ممنوعیت واردات خودرو مانند سایر کالاهای دیگر بیشتر در راستای کنترل تقاضای ارز و به سامان رساندن بازار ارز اتخاذ شد که همتی رئیس کل بانک مرکزی هم بارها این موضوع را اعلام کرد که برای کالاهای غیر اساسی ارز تخصیص نمی دهد اما متقاضیان این واردات فشار زیادی برای اجرایی شدن آن داشتند. 

همتی رئیس کل بانک مرکزی با انتقاد از فشار‌ها برای اجازه واردات بدون انتقال ارز گفت: هر چند وقت یک بار یک عده می‌گویند همتی مخالف واردات بدون انتقال ارز است، توجه داشته باشید برخی می‌گویند ما ارز‌هایی در خارج از کشور داریم و اجازه دهید از آن ارز‌ها برای واردات استفاده کنیم.

او ادامه داد: ما به عنوان بانک مرکزی حتی می‌گوییم همان ارز‌هایی را که در خارج از کشور دارید به داخل کشور بیاورید و ما ۵ درصد هم بیشتر از نرخ نیما از شما می‌خریم؛ اما آن‌ها می‌گویند ما نمی‌توانیم بگوییم ارزهایمان کجاست، ولی می‌خواهیم با آن‌ها واردات انجام دهیم. می‌گوییم اگر می‌خواهید واردات انجام دهید منشأ ارز را به ما بگویید تا تایید کنیم و ثبت ‌سفارش کنید و کالا بیاورید. اما هیچ‌کس حاضر نیست این کار را بکند و منشأ ارز را بگوید. چون منشأ آن صرافی‌های دبی و تهران است.

او همچنین  تاکید کرد که بانک مرکزی اصلاً به خودرو‌های وارداتی ارز نخواهد داد و افزود: برخی یاد گرفته اند که خودرو وارد می‌کنند و در گمرک نگه می‌دارند، تا بعد از چند ماه اجازه ترخیص را بگیرند، ولی بانک مرکزی دیگر ارزی را برای ورود ماشین اختصاص نخواهد داد.

همتی با طرح این پرسش که در شرایطی که مواد اولیه ما با مشکل تامین ارز مواجه هستند، چرا باید خودرو وارد شود، گفت: حتی با واردات خودرو‌های هیبریدی هم موافق نیستم، چون کار‌های واجب تری داریم و باید برای سال‌های آینده ذخیره ارزی داشته باشیم؛ ما به هر حال هنوز نمی‌دانیم شرایط تحریم در سال‌های آینده چه خواهد شد.

پیشنهادهایی اثر بخش برای آزادسازی واردات خودرو

اما وارد کننده های خودرو برای تامین ارز واردات پیشنهادهایی را ارائه داده اند. مهدی دادفر دبیر انجمن واردکنندگان خودرو در گفت و گو با خبرنگار صنعت، تجارت و کشاورزی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، با اشاره به فعالیت مثبت وزیر صمت جدید، گفت: آقای رزم حسینی نگاه بسیار دقیقی دارد و بسیار مناسب فعالیت می‌کند. اکنون دستور داده که مشکلات واردات خودرو در کمیته خودرو بررسی شود که خود این تصمیم نشان دهنده این است که دیگر با جنجال قرار نیست کار انجام شود و کار‌ها بهتر از گذشته پیش خواهد رفت.

دبیر انجمن واردکنندگان خودرو بیان کرد: نگاه وزیر جدید صمت این است که خودرو انحصاری است و قصد دارد واردات خودرو را آزاد کند که نگاه کاملا منطقی دارد.

دادفر دبیر انجمن وارد کنندگان خودرو گفت: اثرگیری واردات با استفاده از ارز ایرانیان خارج از کشور پس از اظهار به سفارت خانه ها بوده است. 

واردات بدون انتقال ارز ؛ کاهش قیمت خودرو در بازار

حالا موافقان این طرح معتقد هستند که واردات بدون انتقال ارز می تواند به کاهش قیمت خودرو در بازار کمک کند. رضا شیوا رئیس شورای رقابت در گفت و گو با خبرنگار صنعت، تجارت و کشاورزی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، در خصوص راه های کنترل قیمت خودرو در بازار، گفت: کنترل قیمت خودرو مهم ترین دغدغه در کالاهای انحصاری است، چرا که بلافاصله سر و کله واسطه گرها و دلال ها در آن پیدا می شود و بازار را بد و بدتر می کنند. 

او با بیان اینکه برای کنترل قیمت خودرو باید تولید را افزایش دهیم، گفت: زمانی که عرضه و تقاضا برابری نکند، این مشکل در سیستم اقتصادی به وجود خواهد آمد. یکی از نکات مثبتی که در طرح پیشنهادی مجلس وجود دارد این است که واردات خودرو را آزاد بگذارند، که این یکی از مسائل اولیه ای است که شورای رقابت چندین وقت پیش مطرح کرده بود. 

این مقام مسئول تشریح کرد: واقعا با وضعیت خودروسازان کشور نمی توانیم به مشکلات رسیدگی کنیم و شاید این وضعیت روز به روز بدتر شود. اگر بتوانیم واردات خودرو را در سطح محدود انجام دهیم حتما باعث کاهش قیمت ها خواهد شد، یعنی واردات برخی خودروها که مصرف عامیانه دارند و لوکس نیستند را در مقابل صادرات کالا آزاد بگذاریم، بدین معنا که از پول صادراتی خودرو وارد کنیم.

 رئیس شورای رقابت با تاکید بر اینکه باید این فرصت را در اختیار صادر کنندگان گذاشت تا با صادرات بتوانند واردات داشته باشند، گفت: اگر بتوان بدون انتقال ارز برنامه ریزی کرد که خودروهای ارزان قیمت وارد کشور شود شرایطی که هم اکنون در بازار حاکم شده، سر و سامان پیدا خواهد کرد و مشکلات کنونی صنعت خودرو رفع می شود.

تامین ارز برای واردات خودرو، قیمت ارز را گران می کند

این در حالی است برخی از کارشناسان می گویند این شیوه تامین ارز باعث افزایش قیمت ارز و سایر کالاها شده است.  میلاد بیگی کارشناس صنعت خودرو  در گفت وگو با خبرنگار صنعت، تجارت و کشاورزی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، گفت: در آزاد سازی واردات خودرو نکته‌ای که وجود دارد و آن این است که در شرایط فعلی کشور بحث ارز بسیار پررنگ است، یعنی با شرایطی مواجه هستیم که فروش نفت کم شده است و فشار و تقاضا برای ارز بالا رفته و از این ناحیه افزایش قیمت ارز داریم.

این کارشناس صنعت خودرو تشریح کرد: وقتی تقاضا برای خودرو وارداتی افزایش یابد، در واقع ارز بیشتری از کشور خارج شد و نیاز به ارز بیشتری داریم و این موضوع موجب می‌شود قیمت ارز افزایش یابد و به دنبال این افزایش، قیمت تمام محصولات افزایش خواهد یافت.

بیگی با بیان اینکه یکی از علت‌هایی که ممنوعیت واردات داریم، مسئله کمبود ارز است، گفت: اگر امکان شناسایی دقیق وجود داشته باشد، می‌توان به ارز حاصل از صادرات خودرو فکر کرد، یعنی باید اجازه دهیم که خودروسازان اگر خودرویی صادر کردند، با ارز حاصل از صادرات، امکان واردات داشته باشند.

او بیان کرد: واردات باید در سطح مناسبی صورت گیرد تا به کمک آن به توسعه صنعت خودرو رسید. برنامه واردات مناسب این است که اگر مشکل ارزی نداشته باشیم، با همین تعرفه ۱۰۰ درصدی، برنامه جامع داشته باشیم که تا ۱۰ سال تعرفه ۱۰۰ درصدی داشته باشیم و از سال یازدهم تعرفه‌ها به صورت پلکانی کاهش پیدا کند، تا اینکه تعرفه به ۲۰ درصد برسد.

حالا برخی از نمایندگان مجلس با این طرح مخالفت می کنند.  کریمی عضو کمیسیون صنایع مجلس در گفت وگو با خبرنگار صنعت، تجارت و کشاورزی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، گفت: در کمیسیون به جد با باز شدن واردات خودرو مخالف هستیم چرا که مافیایی که در واردات خودرو وجود دارد. در طی سال های گذشته که واردات آزاد بود، مافیا نقش پررنگی داشته اند و اکنون قصد دارند حجم زیادی از خودروها که در گمرکات دپو شده را به داخل کشور وارد کنند. 

در زمان‌های گذشته که واردات خودرو آزاد بود و تجار به راحتی خودرو وارد می‌کردند، خودروسازان کشور دچار ضعف بودند و از این رو تولیدات داخلی به شدت ضعیف بود و تنوع محصولات هم نداشتیم. به گفته کارشناسان صنعت خودرو اگر بناست واردات خودرو آزاد شود، باید اقداماتی صورت گیرد که اول از همه باید ارز مورد نیاز را تامین کرد که در شرایط کنونی این کار امکان پذیر نیست.