سلایق در تولید موسیقی به سمت ترانه‌های مهیج و ترانه‌هایی که در استیج‌ها و کنسرت‌ها خلسه ایجاد کند، رفته است!

انتقاد عبدالجبار کاکایی به انحطاط کلام در موسیقی ایران:

سلایق در تولید موسیقی به سمت ترانه‌های مهیج و ترانه‌هایی که در استیج‌ها و کنسرت‌ها خلسه ایجاد کند، رفته است!

عبدالجبار کاکایی در محفل جشنواره‌ی ملی شعر دانشجویی در گرگان گفت: بخشی از انحطاط و سقوط موسیقی در بی‌توجهی به کلام، از سیاست‌گذاری‌های نادرست فرهنگی حادث شده است. در نتیجه کار خوانندگانی که با هیچ‌یک از متدهای زیبایی‌شناسی آشنا نیستند، رونق گرفته است.

چهارمین محفل شاعرانه از رویدادهای 15گانه نخستین جشنواره‌ی ملی شعر دانشجویی، با اهدای تندیس «رودکی» به «عبدالجبار کاکایی» شاعر و ترانه‌سرای پیشکسوت در دانشگاه فرهنگیان گرگان برگزار شد.

در ابتدای این مراسم، پنل تخصصی با حضور عبدالجبار کاکایی، بهجت تربتی‌نژاد – عضو هیات علمی دانشگاه – و علیرضا بهرامی برگزار شد.

در این پنل که زیر عنوان «ترانه و تلفیق شعر و موسیقی» برگزار شد، علیرضا بهرامی – شاعر و دبیر علمی جشنواره ملی شعر دانشجویی – با اشاره به خطای رخ داده در انتشار آلبوم مشترک با صدای «همایون شجریان» و «علیرضا قربانی» و انتساب شعری مجعول به «هوشنگ ابتهاج (سایه) در آن، گفت: این اتفاق که در رسانه‌ها و فضای مجازی واکنش‌های بسیاری برانگیخته است، حاوی دو نکته‌‌ی تلخ و قابل تامل است؛ یکی اینکه توجه کنید دوستانی که در این آلبوم اثر اجرا کرده‌اند، به هر حال، مدعی آشنایی یا توجه جدی به ادبیات و شعر فارسی، هستند. اما این اتفاق نشان می‌دهد که دوستان حوزه‌ی موسیقی ما وقتی یک اثر موسیقایی در این سطح و ساحت، می‌خواهند تولید کنند، علاوه بر آن‌که از آگاهی کافی برخوردار نیستند، از حداقل مشاوره‌ی ادبی هم بهره نمی‌گیرند که چنین اتفاق ناگواری که متاسفانه رو به افزایش است، رخ ندهد.

او افزود: دیگر نکته این است که در تولید یک اثر موسیقایی، دوستان گروه تولید، حقوق معنوی و البته مادی تمام وجوه تولید، از صدابردار، نوازنده و استودیو ضبط گرفته تا آن عزیز پیک موتوری را بدون هیچ مقاومت و چانه‌زنی تامین می‌کنند اما به کلام که می‌رسد، دوست دارند بدون هیچگونه هزینه‌ای بهره‌مند شوند و از شاعران هم انتظار دارند که در این زمینه، کاملا ایثارگر باشند. این تناقض عجیبی است و نشان‌دهنده‌ی ارزش قایل نشدن برای کلام که همواره از پایه‌های اساسی آثار موسیقایی ما بوده است.

عبدالجبار کاکایی – شاعر و ترانه‌سرا – نیز گفت: در این سال‌ها سلایق در تولید موسیقی به سمت ترانه‌های مهیج و ترانه‌هایی که در استیج‌ها و کنسرت‌ها خلسه ایجاد کند، رفته است. شبکه‌های اجتماعی نیز به این موج عظیم تبلیغاتی پیوسته‌اند. هم در داخل و هم در خارج کشور کارهایی تولید می‌شود که در این راستا از یکدیگر گوی سبقت می‌ربایند. نظام مراقبت و امنیت فرهنگی ما هم به دنبال پاسخ به این موج از ترانه‌های مبتذل است، ولی پاسخش کارشناسی شده نیست.

وی با اشاره به این‌که ما زمانی به تقلید صدای کسانی که در خارج از کشور به چهره تبدیل شده بودند اقدام کردیم، گفت: بخشی از علت انحطاط و سقوط موسیقی و بی‌توجهی به کلام، از سیاست‌گذاری‌های نادرست ایجاد شد.

کاکایی افزود: امروز سرایندگان کلام، شاعران و تصنیف‌سرایان ما حرفه‌ای نیستند. آهنگسازان تلاش می‌کنند کلماتی را در موسیقی سوار کنند که فایده‌رسانی معنوی را از بین ببرد و تمرکز زیادی در ذهن ایجاد نکند. درنتیجه معرها به‌جای شعرها به مخاطب غالب می‌شود؛ ولو در تیتراژ سریال رسانه‌ای چون صداوسیما. امروزه کار خوانندگانی که با هیچ‌یک از متدهای زیبایی‌شناسی آشنا نیستند، رونق گرفته است. هرچند این دوره‌ها که محصول گسل‌های اجتماعی و انقراض مبانی زیبایی‌شناختی هستند، موقتی است، اما باید توجه داشت که تغییر این شرایط و منوط است به به این که در کار کارشناسی حوزه موسیقی با اهالی آن مشورت شود.

دکتر بهجت تربتی‌نژاد - عضو هیات علمی دانشگاه‌های گلستان - نیز در سخنانی گفت: در ترانه‌های امروز بیشتر به موضوع حسی‌نویسی توجه می‌شود و به معنا و مفهوم، کمتر دقت می‌شود.

او افزود: در سال‌های اخیر در ترانه‌ها و شعر شاعران، بخصوص شاعران جوان، توجه کافی به انسان و محیط واقعی زندگی دیده نمی‌شود و با آن به‌راحتی نمی‌توان ارتباط برقرار کرد. پس شایسته است که با ایجاد تغییر در فضای فرهنگی کشور، ذائقه مخاطبان شعر، ترانه و موسیقی را تغییر دهیم.

سپس آیین تجلیل از «عبدالجبار کاکایی» با پخش کلیپی درباره‌ی او، اهداء تندیس «رودکی» جشنواره‌ی ملی شعر دانشجویی، اهداء اثر هنری نقاشی‌_خط اثر محمد جاویدان مبتنی بر یک بند از یکی از ترانه‌های اجرا شده‌ی کاکایی توسط «محمد اصفهانی» و پخش کلیپ دستوطرح از حمیدرضا بیدقی، برگزار شد.

در ادامه‌ی محفل چهارم نخستین جشنواره‌ی ملی شعر دانشجویی، علاوه بر اجرای موسیقی ترکمنی توسط گروه «فراغی»، مختار رنجیده یامچی، عبدالمالک خرمالی، محمد حسن‌زاده، روح‌الله رجبی، علی‌اکبر آغاسیان، مینا سراوانی، فرزاد خدنگ و نرگس کشاورز، از شهرهای گرگان، گنبد کاووس و مینودشت، به‌همراه جمعی از دانشجویان دانشگاه گلستان و دانشگاه فرهنگیان، به زبان‌های فارسی و ترکمنی به شعرخوانی پرداختند.

نخستین جشنواره‌ی ملی شعر دانشجویی به‌همت معاونت فرهنگی جهاد دانشگاهی، از پاییز 98 تا تابستان 99 در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی سراسر کشور برگزار می‌شود.